Дата: 2018-10-18
На?шу нигори то?и?о вобаста ба минта?а?о гуногун мебошанд. На?ш?ои маъмултарин ?аламфур , бодом, анор, баргак, ?унча, зан?ирак, гули алав, гул?ои садбарг, лола ва ?айра мебошанд. Баъзе на?ш?о, масалан, ?аламфур, тўмор, гулхор бо ма?сади ?имоят аз чашми бад, таъсири махлу?оти фав?уттаби? дар то?и?о тасвир мешавад. На?ш?ои бодому анор рамзи баракату фаровон? ва бодавлат шуданро ифода мекунанд. Инчунин на?шу тасвири гул?о ва барг?ои гуногун дар то?и?о орзуву омоли рангини мардумро бозтоб менамоянд.
То?идўз? ?унари анъанавии бонувони то?ик мебошад, ки ба дўхтан ва на?шу нигори то?? марбут аст. То?? – калапўши суннатии то?икон ва баъзе хал??ои Осиёи Миёна ба шумор меравад, ки асосан ду шакл дорад: мудаввар ва чоркун?а. Онро дар шимоли кишвар «тўп?» ва дар води?ои ?исору Рашт, вилоят?ои Хатлону Бадахшон «то??» меноманд.
То?? навъ?ои мардона, занона ва кўдакона дорад. То?и?ои минта?а?ои То?икистон ва инчунин то?икони мамлакат?ои ?амсоя аз ?и?ати шакл, тарзи дўхт, на?шу нигор, анвои матоъ ва якдигар тафовут доранд. Чунончи, дар байни то?икон намуд?ои то?ии чакан, иро??, зардўз?, тўрдўз?, чортарк, чуст?, чамандигул, чамандигул, му?радор, арўс?, кулута, то?исарак, ара?чин ва амсоли ин?о маъмуланд.
То?иро натан?о барои ?имоят аз нур?ои офтоб ва ё сармо мепушанд, балки пўшидани он тиб?и бовар?о ?атм? мебошад. Мард?о то ба сол?ои 60 – 70 садаи XX бе то?? намегаштанд ва сари луч дар сари дастархон нишастани мард?о як навъ гуно? ?исоб мешуд. Имрўз?о дар байни ?авонон суннати то?ипўш? камтар шудааст, то?иро ?оло бештар калонсолон мепўшанд. Инчунин тиб?и одат?о, мард?ои хонаводаи азодор то гузаштани маросими чил ба сар то?? мегузоранд ва бо ин нишона азодор будани худро баён менамоянд. Зан?ову духтарон дар замон?ои пеш то?и?оро пўшида, аз болояш рўймол мебастанд. ?оло то?и?оро бидуни рўймол ба сар мегузоранд.
То?? аз ?исм?ои тора, гирда, астар, пилта, шероз, ма?зи ва пўпак иборат мебошад. Тарзи дўхти то?? чунин мебошад: нахуст дар матои пахтагин, махмал ё сатин на?ши даврашакли тора бо на?ши гул?ояш кашида мешавад, Онро бо сўзан ва ришта?ои ранга гулдўз? мекунанд. Тораро дар шакли давра бурида, аз таги он астар мегузоранд ва бо сўзан аз маркази давраи то?? то канор?ои он ба тарзи мувоз? медўзанд. Чун ин кор ба ан?ом расид, бо сими дароз пора?ои пахта ё ?о?азро тобида, пилта карда ба сўрохи?ои хатти мувоз? меандозанд. Дар нати?а тораи то?? муста?кам ва ?афс мешавад. ?оло то?идўзон барои осонии кор ба ?ои пилтагузор? аз болои астар ду – се ?абат ко?аз монда, бо мошина аз марказ то ба канори тора хат?ои мувоз? медўзанд.
Дар давоми ?амин матоъ ё пораи матои дигар на?ши гирда кашида ва гулдўз? мешавад. Гирда ба даври то?? насб карда мешавад. Ба гирда низ аз таги астар пилта ё ко?аз дўхта мешавад. Пас аз он ки ?исм?ои тора ва гирда омода шуд, тораро ба болои гирда гузошта, ?ар ду ?исмро аз дарун дўхта, ба ?ам мепайванданд.
На?шу нигори то?и?о вобаста ба минта?а?о гуногун мебошанд. На?ш?ои маъмултарин ?аламфур , бодом, анор, баргак, ?унча, зан?ирак, гули алав, гул?ои садбарг, лола ва ?айра мебошанд. Баъзе на?ш?о, масалан, ?аламфур, тўмор, гулхор бо ма?сади ?имоят аз чашми бад, таъсири махлу?оти фав?уттаби? дар то?и?о тасвир мешавад. На?ш?ои бодому анор рамзи баракату фаровон? ва бодавлат шуданро ифода мекунанд. Инчунин на?шу тасвири гул?о ва барг?ои гуногун дар то?и?о орзуву омоли рангини мардумро бозтоб менамоянд.
Аз китоби Мероси фар?анги ?айримодд? дар То?икистон/ Мураттиб: Д. Рахимов. – Душанбе: Эр – граф, 2017. – 280 с.
Та?ияи Парвонаи Фат?улло
Мутахассиси пешбари
Шуъбаи адабиёт доир ба фар?анг ва ?унар
Просмотр: 799
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved