Дата: 2016-02-24
На?ша:
Муассиса?ое, ки дар он?о тарбияди?андагон ва тарбиятгирандагон муташаккилона ?амкор? менамоянд, монанди мактаб?ои та?силоти ?амагон?, литсей?о, омўзишго??о, колле??о, донишго??о ва ?айра?оро система?ои педагог? меноманд.
Раванди ба амал ?ор? намудани ма?сад?ои таълиму тарбияро дар система?ои педагог?ро ?араёни педагог? меноманд.
Синоними истило?и ?араёни педагог?-раванди таълиму тарбия-ма?мўи маш?улият?ои дарс?, кор?ои берун аз синф?, беруназмактабие, ки коллектив?ои педагог? ва хонандагон мегузаронанд.
Пешравии ?араёни педагог?, муваффа?ият?о, комёби?ои он ба муносибат?о ва ?амкории тарбиятгар, тарбиятгиранда вобаста аст. Ба эътибор гирифтан зарур аст, ки объекти тарбия дар як ва?т субъекти тарбия ?ам мебошад. Миёни объект ва субъекти тарбия ало?а?ои гуногун ба ву?ўъ меоянд:
1. Ало?амандии ахборот? (бо ?ам ахборотди?ии тарбиятгар ва тарбиятгиранда).
2. Амалиёти як?оя (?амкор?).
3.Муносибат?ои коммуникатив?.
4.Идоракун? ва худидоракун?. Аз ин ?амкори?о муваффа?ияти ?араёни педагог? вобаста аст.
?ар як амалиёт, ч? тавре, ки маълум аст, ма?сад, восита?о ва нати?а дорад. Аз ин ?о, ?исм?ои таркибии фаъолияти педагог? ва худи раванди педагогиро равшан намудан мумкин аст: ба монанди ма?сади он, шакл?о, метод?ои таълиму тарбия ва ?айра. Раванди таълим ва тарбия минбаъд ба худтарбиякун? ва худомўз? табдил меёбад.
2) Вазифа?ои ?араёни педагог?. Маф?уми субъект ва объекти фаъолияти педагог?. Тарбиятгар ва тарбиягиранда чун субъект ва объекти ?араёни педагог?.
?араёни таълим ва тарбия баробари бо ?ам ало?аманд ва вобаста буданш инчунин аломат?ои ба худ хос доранд, маълум аст, ки раванди таълим вазифаи тарбиявиро ?ам дорад, ?араёни тарбияро бошад бе таълими тарбиягирандагон тасаввур карда номумкин аст.. Дар ?араёни педагог?, яъне дар раванди таълим ва тарбия се вазифаи асосиро и?ро менамоянд: маълумотди??, тарбияв?, инкишоф додан.
Раванди таълим дар ?алли вазифаи маълумотди?? мав?еи ?алкунанда дорад, ?араёни тарбия дар ?алли вазифа?ои тарбияв? ма?оми асос? дорад. ?ар ду ?араён як?оя вазифаи инкишофди?иро ба амал мебароранд. Бояд ?айд кард, ки ?ар кадом хислат?ои ба худ хосро доранд. Дар мазмуни таълим-ташаккули а?ида?о, дониш?ои илм?, маф?ум?о, ?онун?о, назария?о, ма?орат ва малака?ои махсуси илм? бартар? доранд. Дар мазмуни тарбия бештар ташаккули а?идаю эъти?од?о, рафтору интизом, муносибат?о а?амияти ?амъиятию и?тимо? дошта дида мешавад. ?амин тавр, ?ар ду раванд дар як ва?т ба шуур, ба муносибат?о, ирода ва э?сос, фаъолият таъсир расонида инкишофи умумиро таъмин менамоянд.
Манбаи пешбарандаи дохилии раванди педагог? зиддият?ои миёни талабот?ои гузошташаванда ва имконият?ои ?а?и?ии (реалии) тарбиягиранда дар и?рои он ба ?исоб меравад. Ин зиддият манбаи инкишофи раванди педагог? мегардад, лекин ба шарте, ки талабот?ои гузошта шуда ба имконият?ои тарбиягиранда мувофи? бошад ва баръакс дар ?олате, ки талабот?о ба имконият?ои тарбиягиранда номувофи?, самаранокии пешрафти раванди педагогиро таъмин намекунанд. Аз ин рў, вазифаи омўзгорон аз он иборат аст, ки коллектив?ои хонандагон ва омўзгоронро омўхта пешомад?ои наздик, миёна ва дурро ба на?ша гиранд. Раванди педагог? (таълиму тарбия) ?одисаи муста?ил буда, дорои ?онуният?ои ба худ хос мебошад.
4. ?онуният?о ва принсип?ои раванди педагог?.
Раванди педагог? ?онуният?ои худро дорад, ки ягонагии онро ифода менамояд:
1. ?араёни педагог?, ма?сад, вазифа?о, мазмун, шакл?о ва метод?ои он ба талабот?ои и?тимо?, и?тисод? ва сиёсии ?амъият вобаста аст.
2. Вазифа?о, мазмун ва шакл?ои ?араёни педагог?, на фа?ат аз талабот?ои ?амъият? аз он ?умла аз имконият?ои ?амъият, аз вазъияте, ки дар он ба амал бароварда мешавад, вобаста аст.
3. Дар ?араёни педагог?, раванди таълим, маълумот, тарбия ва тара??иёт бо ?ам ало?аманд мебошад, аз он ?умла бо ?ам ало?амандии ?араёни тарбия ва худтарбиякун?, ?араёни ро?барии педагог? ва худфаъолиятии тарбиятгарандагон дида мешавад.
4. Ма?оми муайянкунандаи фаъолият ва муносибат дар тарбия ва таълим.
5. Бо ?ам ало?амандии ма?саду вазифа?о, мазмун, шакл?о ва метод?о дар раванди педагог?.
6. Бо ?ам ало?амандии коллектив ва шахсият дар раванди педагог?.
Дар ?араёни педагог?, шакл?ои таълим дарс?о, семинар?о, кор?ои лаборатор?, амал?, супориш?ои таълимию ме?нат? бошад, дар ?араёни тарбия тадбир?ои тарбиявии коллектив?, и?рои супориш?о, намуд?ои гуногуни ме?нати муфид, таъсиррасонии фардии тарбиявиро истифода мебаранд.
Дар ?араёни таълим ма?оми асос? ба омўзгор тааллу? дорад, ў дар кори худ ба коллективи хонандагон такя мекунад, он?оро ба ?амкор?, масъулият, интизом даъват менамояд. ?ангоми хуб ташкил намудани тарбия, коллектив ва фаъолони он а?амияти калон доранд.
?араёни таълим дар синф, кабинету лабаратория ва дар асоси на?шаю барномаи таълим? мегузарад. ?араёни тарбия дар рафти фаъолият?ои гуногун гузаронида мешаванд, масалан, дар рафти дарс, дар мавриди фаъолияти ?амъият?, ме?нат?, варзиш?, мадан? ва ?айра. Дар ?араёни тарбия таъсири му?ит, восита?ои ахбори оммав? ва ?айра а?амият дорад Бо ?ам ало?амандии метод?ои таълим ва тарбияро ба назар гирифта, дар адабиёт?ои педагог? (Масалан: Бабанский Ю.К., Сластенин В.А и др. Педагогика - М.: Просве?ение, 1988. с. 32-33) гуру??ои зерини метод?ои педагогиро пешни?од менамоянд:
I. Метод?ои ташаккули шуури шахсият (ташаккули маф?ум?о, ?онун?о, а?ида?о, эъти?од) Ба ин?о метод?ои баёни да?онак? лексия?о, на?л, сў?бат, мубо?иса ва ?айра дохил мешаванд.
II. Метод?ои ташкили фаъолият, муносибат ва ташаккули та?рибаи рафтори ?амъият? мебошанд.
Ба гурў?и мазкур метод?ои ташкили фаъолияти таълим?, таълим?-амал?, ме?нат?, э?од?, баде?, бози?о, метод?ои и?ро кардани кор?ои амал?, метод?ои маш?, омўзонидани меъёр?ои рафтор, интизом, рафтори мадан? мансуб аст.
III. Метод?ои ?авасмандкунии фаъолият ва рафтор.
Метод?ои ?авасмандкун?, ?азоди??, истифодабарии а?ида?ои ?амъият?, ибрат ва ?айра дар бар мегирад.
IV. Метод?ои назорат, худназораткун?, худба?оди?ии фаъолият ва рафтор. Ба ин гурў?и метод?о дар таълим метод?ои вазорати да?онак?, хатт? ва лаборатор?: дар тарбия метод?ои мушо?ида, ба?оди?? (сан?иш), худба?оди?ии рафтору интизом дохил мешаванд.
Умуман, аз далел?ои боло? маълум мешавад, ки метод?ои таълим ва тарбия бо ?ам ало?аманд буда, ?амдигарро пурра мекунанд ва ба як ма?сад нигаронида шудаанд.
Мар?ала?ои асосии технологияи раванди педагог? чунин ?араён?оро дар бар мегиранд. Мар?алаи аввалин омода намудани ?араёни педагог?, дуюм ?ор? намудани раванди педагог?, сеюм мар?алаи та?лили нати?а?ои раванди педагог?.
I. Мар?алаи тайёр? - омодаг?.
а) Омўхтани ма?сад ва вазифа?ои ?амъият?.
б) Муайян намудани ма?сад?ои педагог?.
в) Ташхиси ?олати система?ое, ки дар он ?араёни педагог? мегузарад.
г) Бо назардошти хусусият?ои система муайян кардани ма?сад ва вазифа?о.
д) Бунёди шароит?ои зарурии дохилимактаб?.
е) Интихоби варианти оптималии мазмун, метод?о ва шакл?ои ?араёни педагог?.
II. Мар?алаи ташкил ва ?ор? намудани ?араёни педагог?.
а) Фаъолияти омўзгор-фаъолияти тарбиягиранда.
б) Гузориши ма?сад ва вазифа?о-?абул кардани вазифа?о.
в) ?авасманд намудани фаъолият-сармаш?и фаъолиятро ?абул ва амал? гардонидан (мотивасияи фаъолият).
г) Ташкили омил?ои педагог? ва фаъолияти тарбиягиранда?о ба фаъолият шурўъ кардан.
III. Мар?алаи та?лили нати?а?ои ?араёни педагог?.
а) Та?лил ва худта?лил намудани дастовард?ои таълим, тарбия ва инкишоф.
б) Муайян намудани камбуди?ое, ки дар ?араёни педагог? рух додаанд.
в) Та?лил ва худта?лил намудани сабаб?ои ин камбуди?о.
д) Ба на?ша гирифтани та?риба?ое, ки тарбияди?анда?о дар оянда ин сабаб?оро бартараф менамоянд.
Просмотр: 5740
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved