Дата: 2015-10-27
Сарзамини к??сор будани ?ум?урии мо ба ?амагон маълум аст. Фонди замини вай ?амагй 14,2 млн.га мебашад ва майдон?ои киштбоби кишоварз? нисбатан каманд. То сол?ои наздик дар ?ум?урй ?амаг? 4,236 млн.га (30% ма-со?ати ?ум?ур?) ва аз ?умла 759 ?азор га замини обёриша-ванда буд. Масо?ати чарого??о то 3,6 млн.га ва ?ангал?о то 1,8 млн.га мерасад. Тан?о 40 ?азор га замин?ои ?ум?ур? барои тайёр кардани х?роки дурушти ?айвонот ба максад мувофи?анд. Ба сифати чарого??ои тобистона 1,7 млн. гек-тар замин истифода мешавад. Дар ?ум?ур? бештар аз 6000 намуди растани?о ва 20 тип наботот ба ?айд гирифта шу-дааст. Аз тарафи мутахассисон ом?зиши 5 ?азор раста-ни?ои гулди?анда, ?ариб 1000 намуди обсабз?о, бештар аз 1500 намуди замб?руг?о, 500 намуди ушна ва гайра ба ан?ом расонда шудааст. Му?аррар карда шудааст, ки кариб Ю ?инс ва бештар аз 1000 намуди он?о тан?о дар территорияи То?икистон хуб нашъу намо меёбанд ё берун аз худуди он хеле кам дучор меоянд. Бештар аз 200 намуди он?о ба «Китоби сурхи То?икистон» ворид карда шудаанд.
Амалан ?оло 400 намуди набототи дорувориро а?олй истифода мебарад. Дар талу теппа?о бештар аз 100 намуди набототи ?изо? ва витаминдор, ?ариб 60 намуди раста-ни?ои эфирдор, 120 намуди декоративй ва ?айра мер?яд. Кариб 30% - и флораи таби? чун гизои ?айвонот хизмат ме-кунад.
Захира?ои умумии ашёи хоми дорувории набототй дар чум?ур? 4354 т аст, вале на ?амаи ин микдор то талабгорон мерасад. Масалан, дар водии Зарафшон тан?о 929 т чамъоварй мешавад.
Дар бог?ои ботаникии Академияи улуми ?ум?урй 4500 намуд, Ху?анд - 2900 намуд, К?лоб - 250 намуд, Помир -2000 намуд набототи нодиру ма?алл? парвариш карда ме-шаванд. Микдори умумии растани?ое, ки ба «Китоби сурхи То?икистон» дохил карда шудаанд, ба 226 мерасад, ки ба 126 намуду 52 оила мутаалликанд ва 47 намуди он?о дору-ворианд.
Олами ?айвонот (фауна)- и ?ум?ур? аз 11 ?азор сутун-му?радорон ва ?ашарот иборат аст. Дар территорияи ?ум?урии мо 49 намуди мо?й, 2 намуди обхоки?о, 47 наму-ди хазандагон, 82 намуди ширхорон, 310 намуди паранда-гон ба ?айд гирифта шудаанд.
Ба «Китоби сурхи ИДМ» 16 намуди ширхорон, 26 на-муди парандагон, 4 намуди хазанда, 5 намуди мо?и?о ва бештар аз 45 намуд ?айвоноти бесутунму?раи фаунаи То?икистон дохил карда шудаанд.
Ба максади ?ифзи минбаъдаи олами ?айвоноти ?ум?ур? кариб 1,7 млн. гектар (11,7% - и територияи он) та?ти назо-рати доим? карор дода шудааст, ки аз 3 мамн?ъго? (85,74 ?азор гектар), 14 парваришго? (500 гектар), 24 хо?агии вар-зишиву шикор? (1,1 млн га) ва гайра иборат аст.
Мамн?ъго?и аввалини ?ум?ур? - «Бешаи палангон» ба шумор меравад, ки омузиши флора ва фаунаи вай с.1932 огоз ёфта буд. Масо?ати ибтидоии барои мамн?ъго? пеш-бинишуда 50 ?азор га буд.
Сонитар ин масо?ат то 7 ?азор гектар кам шуд. Соли 1959 масо?ати онро аз нав 41 ?азор гектар зиёд намуда, ба ихтиёри Кумитаи давлатии ?ангалпарварии ?ум?ур? до-данд. ?оло вай дар масофаи 40 км масо?ати 49,9 ?азор гек-тарро ишгол менамояд, ки 16,7 ?азор гектари он бо ?ангалзор?о п?шонида шудааст. Дар обанбор?ои мам-нуъго? 20 намуд обхоки?о дучор меоянд. Дар территорияи он 35 намуд хазандагон, 34 намуд ширхорон, бештар аз 150 намуд парандагонро ба кайд гирифтаанд.
Барои мамн?ъгохи «Ромит» дар нишеби?ои ?анубии каторк???ои ?исор с.1959 масо?ати бештар аз 16 ?азор га ?удо карда шуда буд. Мамн?ъго? дар баланди?ои 1176-3195 м ?ойгир буда, бештар аз 3700 гектараш бо ?ангалзор?о пушонида шудааст.
Дар мамн?ъго?и «Дашти?ум» ?ам, ки масо?ати 19,7 ?азор га дорад, ?ариб 3 ?азор га ?ангалзор?о мав?уданд.
Дар ин мамн?ъго??о бузи к??? (морх?р), г?сфанди к??ии бухоро? паланг, саги об?, хирс, бургут, мори афъ?, гавазни бухорой ва ?айра нисбатан камшумор мондаанд ва аз ин р? ба «Китоби сурх» дохил карда шудаанд.
Парваришго??ои «Искандарк?л», «Алмосй», «Зорк?л», «Камаров», «?аратог», «Зарафшон», «Норак», «Даш-ти?ум», «Чилдухтарон», «Сангвор», «Сарихосор» масо?ати 487,7 ?азор га доранд, ки ба 3,3%- и территорияи ?ум?ур? баробар аст.
Дар нашри аввали «Китоби сурхи То?икистон» (с.1988) 58 намуд ?айвоноти бесутунмухра, 4 намуд мо??, 21 намуд хазанда, 37 намуд парранда, 42 намуд ширхурон дохил кар-да шуда буд.
Савол?о
Просмотр: 5151
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved