Дата: 2015-10-27
Калимаи лотинии «популюс» маънои а?од? (нуфус, бошандагон) дорад. Вале ?ан_Гоми истифодаи он чун исти-ло?и илмй а?идаи мутахассис^они гуногун якранг нест. Ма-салан, ?ангоме, ки микробиоЛог, ботаник ва зоолог, муво-фи?ан, ягон намуди бактерин, набототи мар?зор ва гур??и табиии шер?оро меом?занд, зери ин маф?ум ?и?ат?ои гу-ногуни объекти ом?зиш дар назар дошта мещавад. Ё мута-хассисони со?аи генетика гур??и хурди намуди муайяни фард?оро он го? популятсия мешуморанд, ки ба мукамма-лии генетикии он бовар? ?осил намоянд. Ин гур?? ба о?ибат?ои зарарноки чуфтикунон? (ё дурагакун?)-и ?инс?ои тздж бояд кобилияти му?овимат кардан дошта бошад. Маълумот ро?еъ ба таркиби генетикии популятсия, махсусан ?ангоми ба та?йирёбии микдори фард?о ба?о до-дан, хеле зарур аст, зеро дар ?имат?ои бештарини он?о фард?ои як генотип (асоси ирсии организм) бартар? ё ?олибият дошта бошад, дар ?имат?ои камтарин ин афзали-ят хоси генотипи дигар аст. Дар экология гур??и як намуди организм?оеро популятсия кеноманд, ки сокини ма?ади муайян буда, дорои аломат?ои махсуси ба таври омор? (статистикй) муоинашавандаанд. Зичии ?ойгиршав?, тав-лиду фавти фардхои оила дар во?иди ва?т, суръати афзои-ши микдори фард?о аз ?абиди он аломат?оеанд, ки хоси гур??и адад?ои зиёди организм?ост. Яъне хусусият?ои гур??? тавсифоти му?имтаршщ популятсия?оянд.
Дар ?ар як экосистема 5о таъсири омил?ои эколог? микдори муайяни популятсия бар?арор мешавад, ки ба им-коният?ои му?ит мувофи? аст. Па?ншавии фард?о дар ягон мавзеъ, таносуби чинсиву синну соли гур???о, дара?аи муким? будан, рафтору тарш ?аётгузарон?, хусусият?ои морфолог?, физиолог?, генетик? ва ?айра таркиб (структу-ра)-и популятсияро муайян мекунанд. Сохти популятсия дар асоси хусусият?ои биологии намуди мушаххас ва таъсири омил?ои абиотикии му?ит ташаккул меёбад. Чун омили биотикй, таъсири популятсияи намуди дигар низ ис-тисно нест. Аз ин р? таркиби популятсия табиати муво-фи?шави дорад. Масалан, популятсия?ои гуногуни як на-муди организм?о вобаста ба шароит?ои экологии ма?али зист хусусият?ои фар?кунанда доранд. Ин ?о ?айд кардан бамаврид аст, ки имконият?ои мутоби?шав? (адаптатсия)-и намуди муайяни организм?о нисбат ба хусусият?ои муво-фи?шавии фарди ало?ида васеътаранд.
Дар экология ?ангоми ом?зиши популятсияи намуд?ои ало?ида мав?удияти сохти дохил?, ?айрияк?инсагии ?исм?ои таркиб?, ба якдигар монанд? надоштани баъзе фард?ои популятсая ба ?исоб гирифта мешавад. Характери та?симоти фазо? ва динамикаи замонии микдори фард?о ба ?ам зич ало?аманданд. Махсусан дар му?ит?ои ноусту-вор ин ало?амандй хубтар зо?ир мешавад. Барои ба дина-микаи популятсия ба?о додан ?ар кадар ма?м?и калонтари фард?о мавриди тад?и? ?арор дода шавад, ба ?амон андоза фосилаи замонии бештар зарур аст. Масалан, барои ом?зиши сабаб?ои муайянкунандаи сар?ади имр?заи ареал (со?аи табиии па?ншавии наботот ё ?айвонот)-и ягон на-муд зарур аст, ки муносибати геологии ва?т (дрейфи ?итъа?ои олам, пайдошавии гул?го??о ва гайра) ба эъти-бор гирифта шавад. ?ангоми ом?зиши та?симоти фазоиа-шон фосилаи замон? амалан ба умри як насли он?о баро-бар аст.
Барои тавсифи популятсия нишонди?анда?ои ми?дории статикй ва динамикй истифода карда мешаванд, ки ба ягон ла?за ва фосилаи муайяни ва?т мувофи?анд. Ми?дори умум? (саршумор), зич? (микдори фард?ои во?иди фазо), инчунин тавсифоти таркиби популятсион? (синусол?, андозав?, ?инсй) маълумоти статикианд. Ин бу-зурги?оро бо гузаштани ва?т тагйир меёбанд, вале тагйироти ба фосилаи ва?т мутаалли?ро чун нишон-ди?андаи динамик? муоина менамоянд. Дар аксарияти маврид?о барои бевосита муайян намудани саршумори умумии популятсия имконйят нест. Масалан ин кор барои фаунаи му?ити зериоб? ё зерихок? амалан номумкин аст. Дар чунин маврид?о аз р?и тад?и?и намунаи ?а?м? ё сат?и ма?ал маълумоти матлуб гирифта мешавад. Чунин маълу-моти баъзан бо мушкилоти зиёд гирифташуда на ?амеша нати?аи са?е? меди?ад, зеро ?ойгиршавии номунтазами фард?о сабаби аз ?имати миёнаи аслй майлкун? мешавад. Бинобар ин сан?иш?ои бисёркарата гузаронидан лозим меояд, ки дар асоси он?о ?имати миёнаи са?е?гару диспер-сияи*) зичии ?ойгиршавии популятсияро ?исоб кардан мумкин аст. Инро ?ам ба эътибор гирифтан лозим аст, ки дар ягон мавзеъ комилан набудани намояндаи популятсияи тад?и?шаванда нишонди?андаи номуайян аст. Мисол?ои зайл далели ин нуктаанд. 30 - 40 сол ?абл аз ин аз флораи имр?заи водии Вахш ?ариб нишонае набуд, вале ?оло ма-кони лимуи бе?тарини ?а?онист. Токзор?ои талу теппа?ои а?баи Фахрободи но?ияи ?озималик умри на бештар аз да?сола дорад, ?ол он ки дар ин мавзеъ ?е?гуна та?йироти и?лим? рух надодааст. Пас сабаби дар ма?але дучор на-омадани ин ё он организм?оро чун нобобии шароит?ои биотикию абиотик? ва ё чун нати?аи хусусият?ои афзоиш ва тарзи па?ншавии ба вай хосбуда шар? додан лозим аст.
Савол?о
"' ?имати миёнаи квадрати майлкуни, ки барои бузургии М аз руи формулаи ДМ2 = Мг - М ?исоб карда мешавад.
Просмотр: 5739
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved