Дата: 2015-10-27
Ба акидаи табиатшиноси маъруфи асри 20 В.И. Вернад-ский инсоният кодир аст, ки бо ме?нат ва заковати худ био-сфераро та?йир ди?ад, ба манфиати инсони озодфикри р?и замин ?абати моддии наверо бунёд кунад, ки онро ноосфе-ра ё сфераи хирад г?янд. Инсон со?аи геологии ?аётро ди-гаргун карда, ба суръати раванди геолог? таъсир мекунад. Му?ити геолог? як кисми ?ишри зери таъсири инсонбудаи замин ва ?узъи му?ити атрофии мост. Оянда дар нати?аи ?увваи исте?солкунандаи ?амъият будани илм фаъолияти инсон аз ?адди локаливу минта?авй то глобал? васеъ ме-шавад. Вале ?оло дар фаъолияти ме?натии худ одамон ни-зоми гардиши биологиву биокимиёвии модда?оро пурра риоянамекунанд. Сабаби ин иетифодаи нопурраи микдори хеле зиёди захира?ои моддй ва мувофи?ан партов?ои зиёди исте?соливу технологианд, ки табиат аз ?хдаи коркарди такрории он?о баромада наметавонад, яъне табиат аз суръ-ати ?ирси болоравандаи одам ?афо монда истодааст.
Масалан, ма?сулнокии солонаи ?амаи ?ангал?ои Авру-по 282 млн. м3 ч?б аст, вале аз с. 1958 сар карда, ?а?ми ис-те?соли он ба 309 млн. м3 расидааст. Барои нашри фа?ат як (!) шумораи рузномаи «Монд» (Фаронса) афзоиши солонаи (!) ма?сулоти чубии 160 гектар арчазор сарф мешавад. Ин-гуна мисол?оро аз со?а?ои дигари фаъолияти инсон низ овардан мумкин аст, вале ёдовар шудан шояд коф? бошад, ки ?ангалзор?о ?амаги 38%- и хушкии сат?и сайёраро иш?ол карда, 92%- и биомассаи тамоми набототи р?и За-мин ва 46%- и ма?сули солонаи фотосинтезро меди?анд. Фаъолияти саноатии мо ба биосеноз?о то андозае зарар мерасонад, ки беихтиёр ба б??рони экологй меорад. Чунин биосфераеро, ки одамон маъюбу хароб кардаанд, сфераи хирад ё ?аёти нав номидан та??ир аст. Та?дири ояндаи биосфера аз кобилияти одамон вобаста аст, ки то чи андоза ва кай ба ?орй кардани технологияи бепартов мегузаранд,яъне истифодаи камплексии ашёи хому партов?оро ёд ме-гиранд. Усул?ои ?обили ?абули истифодаи захира?оро аз худи табиат ом?хтан зарур аст.
Дар ?ама давра?о тамоили нигохдории мувозинати зу?уроти дилхо?и табиат мушо?ида мешавад. Мав?удоти фавтида «масоле?и бинокор?»- и мав?удоти нави тавлид-шаванда аст. Ба туфайли гардиши доим? моддаи органик? фа?ат аз як сат?и трофикй ба дигараш мегузарад. Ин аст, ки биомассаи умумии сат?и сайёра ?амеша доимй мемонад.
?исман вайроншавй ва аз ?исоби он тавлиди биомассаи нав ?амдигарро мувозинат мекунанд. ?атто элемент?ои биогении таркиби биосфера ало?ида- ало?ида микдоран доим? мемонанд. Модда?ои органикии к??нашуда (умра-шон ба поёнрасида) партов?ои табиианд, вале он?о чун ?изои микроорганизм?о, ?ашароту ?айвонот пурра исти-фода мешаванд, ки ин ?ал?аи охирини зан?ири сарбастаи низоми биосфераи сайёра аст. Инро дар асоси тад?и?оти ?иддии ?онуният?ои инкишоф ва сохти системаи табиию техногенй амал? кардан мумкин аст.
?атто аз назари сат?? пин?он намемонад, ки дар ?удуди биосфера исте?соли такрориву мунтазами табиат нати?аи истифодаи сарфакоронаву сарбастаи ?амон як ма?м?и элемент?ои кимиёвист. Он?о масоле?и сохтмонии ?ама таркиб?ои биосфераи имр?заанд ва миллиард сол ?абл ?ам ?амин тавр буд, вале ин чунин маъно надорад, ки тан?о му?ити атроф сабабгори та?аввулоти ?аёти зами-нист. Симои сайёра бо ?абат?ои ?аво, об, хок, ?ишри За-мин зери таъсири кулли мав?удоти зинда дар т?ли фосилаи зиёди замон? ташаккул ёфтааст. Дарки пурраи ин масъа-ла?о талаби таъхирнопазири айём аст.
Масалан дар масофа?ои гуногун аз корхонаи саноат? таркиби намуд?о ва ма?сулнокии организм?о комилан фар? мекунад. Инро аз мушо?идаи флораи ма?ал?ои ?амсояи комбинати семент (ш.Душанбе), заводи алюминий (ш. Турсунзода) ё обанбори ?айро??ум фа?мидан душвор нест. Хатти технологии корхона ва исте?солоти он бояд ба кисми фаъоли экосистема табдил дода шаванд. ?удуди таъсири тарафайни корхонаву му?ити атрофро ба воситаи нишонди?анда?ои сифатию м?5кдорй муайян кардан зарур аст. Ба мувозинати устувори параметр?ои исте?солот ва му?ит муваффак шуда, ма?сулнокии баланди биосеноз ва шароит?ои оптималии фаъолияти инсонро таъмин кардан мумкин аст.
Пас, барои идора карда тавонистани ?олати му?ити ат-роф (ё гузариш ба ноосфера) зарур аст, ки нишон-ди?анда?ои исте?солии корхона?о дар робита ба ма?сулнокии со?аи аграрии ало?аманд ва ?олати санитар?-I игиении му?ити таби? (инчунин бунёди зона?ои ис-те?сол?, истикоматй, истиро?ат?) муайян карда шаванд.
Савол?о
Просмотр: 6031
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved