Дата: 2019-10-30
?арз (кредит) таърихи ?адима дошта, баробари инкишоф ва та?аввули муносибат?ои и?тисод?, алалхусус, муносибат?ои молию пул? (молияв?) бунёд гашта, минбаъд ботадри?, бо низом?ои и?тисод? ?амо?анг такмилу инкишоф ёфта, ба дара?аи баландтарини тара??иёти худ расидааст.
Заминаи ибтидоии пайдоиш ва густариши онро, одатан, бо вазифа?ои пул (воситаи пардохт ва воситаи анд?хт) мансуб медонанд. Аз ин ниго?, ?арз муносибат?ои байни субъект?ои и?тисод?, муносибати байни ?арзги-рандаю ?арзди?анда, шарт ва услуб?ои ?арзгирию баргардон? ва хусусият?ои ташкилу та?аввули онро дар низом?ои гуногуни и?тисод? ифода менамояд. Ва ин ба маънои худи он низ мувофи?ат мекунад.
?арз ?амчун зу?уроти муносибат?ои исте?сол?, яъне маф?уми и?тисо-д? ?изои ибтидоии худро аз во?аи лотинии creditum «кредит, ?арз, насия» гирифта, маънои бовар? доштанро нисбат ба молу пули ба ?арз додашуда ва бозгашти он дар ва?ти муайян ва дар ?а?ми барзиёд ифода мекунад.
Перомуни сабаб, замина?ои айни (объективи)-и ?арз низ ?амо?анг? гарчанде набошад ?ам, аксарият а?ида бо он доранд, ки ба ву?уд омадани ?арз, пеш аз ?ама, ба муносибат?ои мубодилав? (муомилот) бештар ало?аманд мебошад. Ма?з дар ?авзаи муомилот (М-П ва П-М) ва хусусан давраи якум ва сеюми гиргардиши капитал (сармоя) –П-М< ва М1-П1 зарурияти ?арз додану ?арз гирифтан, барои ташкили раванди тавлидот ва зудтар фур?хтани молу ма?сулоти тайёр ба ву?уд меояд.
Имконият ва зарурияти пайдоишу инкишофи ?арз муста?иман аз вазъу ?олат, давомнок? ва суръати гардишу гирдгардиши капитал низ вобаста мебошад. Восита?ои мува??атан холии пулию молии дар нати?аи гирдгар-диши сармояи саноат? ва сармояи савдо баву?удомада, ба як давра ва м??лати муайян, ба ма?сади муайян дар асоси услуб (принсип)-и бозгашт ва музднок ба сифати ?арз истифода шуданашон мумкин аст.
Аз ин ?о хулоса бармеояд, ки муносибат?ои ?арз? нисбатан мураккабу бисёр?анба буда, муносибат?оро перомуни: ташкили бозори пул?, бозори молияв?, бозори ?арз?, бозори су?урта, фонди ?арзию пул?, бозори ?о?аз-?ои ?имматнок, амлиёт?ои пулию ?арзии фирма?о, бонк?о ва муассисаву ташкилот?о, субъект ва агент?ои и?тисод?, со?аву сарзамин ва хо?аги?ои миллию умуми?а?он?, сиёсати пулию молияв?, бу?аву андоз, хазинадор? ва муносибат?ои пулии асъори миллию байналхал?иро дар бар мегирад.
Кулли муомила ва амалиёт?ои перомуни ташкил ва мубодилаи сарчашма?ои ?арз бозори сармояи ?арзро ташкил меди?ад. Охирон аз ниго?и илм? аз ду ну?таи назар – институтсионал? ва функсионал? мавриди та?лилу тад?и?от ?арор дода мешавад.
Бозори сармояи ?арзии институтсионал? ?амчун кулли унсур?ои:
Низоми ?арз? – низоми бонк? (бонк?ои марказ?, ти?орат?, гарав? (кафолат), сармоягузор?..);
Институт?ои ?айрибонкии ?арзию молияв? (ширкат?ои су?уртав?, фонди нафа?а, фонди ширкат?ои молиявию сармоягузор?, итти?од?ои ?арз?..);
Бир?а?о (фонд?, пул?, мол?, опсион?, фючерс?) ва бозори сармояи ?арзии функсионал?:
Бозори пул (депозит?ои к?то?м??лат, ?исобу китоби вексел?о, ?арзи к?то?м??лат);
Бозори сармоя (?арзи миёнам??лат, ?арзи дарозм??лат);
Бозори ?о?аз?ои ?имматнок ва ?айра сурат мегирад.
Институт?ои ?арз? - муассиса ё худ ташкилот?ое мебошанд, ки ?амчун субъекти ?у?у?? барои ба даст овардани фоида, и?ро ва амал? гардондани чунин амалиёт?ои бонк? (пурра ё ?исман) омода мебошанд:
?алб кардани восита?ои мува??атан холии субъект?ои и?тисод? ва минбаъд истифода кардани он?о барои мабла?гузор?;
?ойгиронии ин мабла??о аз номи худ ва аз ?исоби шахсии худ;
Барои мизо?они худ кушодани счёт?ои бонк? ва гузаронидани амалиёт?ои бонк?;
Гузаронидани амалиёт?о оиди ?абул ва фур?ши ?о?аз (металл)-?ои ?имматнок ва асъори хори??;
Барои солим ниго? доштан ва гузаронидани амалиёт?ои пулию ?арз? додани кафолат.
Муассиса?ои ?арз? (фар? аз бонк?о) гарчанде ?удрат ва тавоногии и?рои ?амаи шарт?ои болоро надошта бошанд ?ам, он?о баъзе аз амали-ёт?оро ба монанди амалиёт?ои факторинг?, траст?, лизинг? и?ро намоянд, баъзе аз восита (сейф)-?оро ба и?ора ди?анд, мубо?иса?ои ?арзию пул? пешни?од намоянд.
Дар шароити ?озира муассиса?ои ?арз? барои ноил гаштан ба самараи баланди фаъолияти худ бо ?ам мутта?ид шуда, итти?од ва ассотсиатсияи (ширкат)-?ои ?арз? ё худ гур???ои холдингиро ташкил мекунанд. Дар шароити ?озира низоми ?арз? ?амчун муассиса?ои ?айрибонкии ?арзию молияв? дар асоси принсип?ои таъ?ил?, музднок ва бозгашт дар шакл?ои гуногун: фонд?ои сармоягузор?, ширкат?ои молиявию су?уртав?, фонди нафа?аи ?айридавлат?, касса?ои амонатгузор? ва ?айра ташкил карда мешавад.
Мувофи?и Кодекси андози ?ум?урии То?икистон ду намуди андоз: андози умумидавлат? ва андози ма?алл? пешни?од шудааст.
Ба андози умумидавлат? ин?о дохил мешаванд:
Андози даромад аз шахсони во?е? (андоз аз даромади шахсони во?е?);
Андоз аз фоидаи шахсони ?у?у??;
Андоз аз арзиши иловашуда;
Аксиз?о;
Андози и?тимо?;
Андози замин;
Андоз?о аз истифодабарандагони ?аъри замин;
Андоз аз истифодабарандагони ро??ои автомобилгард;
Андозе, ки тиб?и низоми содда карда шуда пардохта мешавад;
Андози ягонаи замин барои исте?солкунандагони ма?сулоти кишоварз?;
Бо?и гумрук? ва дигар пардохт?ои гумрук?;
Бо?и давлат?;
Андози аз фур?ши (нахи пахта ва алюминийи аввалия);
Андози ?адди а?алл аз даромади корхона?о;
Андоз аз ма?сулоти коркарди мол?о;
Дигар пардох?ои ?атмии умуми?ум?урияв?.
Ба андоз?ои ма?алл? ин?о дохил мешаванд:
Андози аз амволи ?айриман?ул;
Андоз аз со?ибони восита?ои на?лиёт;
Андоз аз фур?ши чакана;
Дигар пардохт?ои ?атмии ма?алл?.
Вобаста ба дара?аи тара??иёти но?ия, ша?р ва вилоят?о та?сими андоз ба бу?ет?ои ма?алл? ва ?ум?урияв? ?архела сурат мегирад (Кодекси андози ?ум?урии То?икистон ?арордод аз 1 январи 2005, Душанбе-2005с. ва ?исман исло?от?ое. ки соли 2006 ?абул карда шудааст).
Просмотр: 924
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved