Дата: 2019-09-17
Назарияи фирма. Фирма ?амчун маф?уми и?тисод? ва субъекти хо?агидор?. Вазифа?ои корхона. Принсип?ои фаъолияти хо?агидории фирма: ?авасманд?, ?авобгар?, худидоракун? ва худтанзимнамо?, худмабла?гузор?, худтаъминнамо?, озодии и?тисод?. Шакл?ои ?у?у?ии корхона. Тавсифи корхона?о дар ?онун?ои ?ум?урии То?икистон дар бораи корхона?о, ?амъияти са??ом?, итти?одия?ои исте?сол?, хо?аги?ои де??он? (фермер?). Муносибат?ои ме?нат? дар фирма. На?ш ва ма?оми ?арордод?ои ме?нат? дар корхона?о.
Замина?ои айнии баву?удомадани фирма аз давраи анд?хти ибтидоии капитал (сармоя) о?оз ёфта, дар замони та?аввули исте?солоти калони мошин? (ин?илоби саноатии капитализм) ?амчун корхона?ои хусуси (фард?)-и аз ?ам ?удо, барои ташкил гардидани фаъолияти со?ибкор? та?курс? гузоштааст. На?ш ва ма?оми фирма та?ти пешрафти илму техника (махсусан, баъди сол?ои 60-уми асри ХХ) боз ?ам афзуда, ба зинаи баланди рушду нум?и худ мерасад.
Чи тавре, ки аз та?лили адабиёт?ои мав?удаи и?тисод? бармеояд, фирма аз во?аи италянии "firma" гирифта шуда, маънои имзо, мавсуми савдогар ё худ то?ирро ифода мекунад. О?иста - о?иста баробари рушду нум?и башарият мазмун ва мо?ияти аслии он аз байн рафта, та?ти фирма на ?амчун амалиёти ?удогона, балки ?обилияти ташкилоти бузурги фав?ул-?удрат (институте), ки ?одир аст захира?ои и?тисодиро дигаргун созад ва аз он?о неъмат?о тавлид намояд, тасаввур карда мешавад.
Аз ниго?и баъзе аз олимони и?тисоддон фирма ?амчун:
- шакли мушаххаси ташкили исте?солот;
- субъекти муста?или и?тисод? ва ?у?у??, ки бо фаъолияти со?иб-кор? банд мебошад;
- масоили хо?агидориро дар чорч?баи ?алли масъала?ои асосии и?тисод: ч? ?, ч? хел? барои к? исте?сол намуд?, дар ку?о?, барои к??, бо кадом нарх онро фурухт? ва ?айра ба ро? мемонад, тасаввур карда мешавад.
Асосан, чунин меъёр?ои муайянкунандаи назарияи фирма фар? карда мешаванд:
1) Назарияи суннат?. Тарафдорони ин назария фирмаро аз ниго?и тарз ва услуби механизми коркард ва истифодаи захира?ои и?тисод? ва мутоби?-гардонии он ба механизми бозор? ташбе? меди?анд.
2) Назарияи мене?ерал? та?озо менамояд, ки ?адафи му?имтарини фирма - аввало ба ?адди аксар расонидани ?а?ми фур?ш ва баъд гирифтани даромад бошад.
3) ?онибдорони ?адди аксари рушд бештар андеша ба он доранд, ки корхона?ои инкишоф ёфта истода нисбат ба корхона?ои бузург афзал доранд. Дар таъмини рушду нум?и он?о ?ам моликону мене?ерон ва ?ам са?миядорон (аксионерон) манфиатдоранд.
Рушди корхона?о метавонад аз ?исоби сарчашма?ои дохил?: ?исми фоидаи та?симнашуда ва дар корхона бо?имонда: барориши са?мия?о; восита?ои пулии аз бонк ?арз гирифташуда ва сарчашма?ои берун?: ба ?ам иттисол гардидани як ё якчанд корхона?о ё худ итти?одия?о; ба ?ам пайваст ё худ мутта?ид гардидани фирма?о бо воситаи харида гирифтани пакети са?мияи корхона?о ва ?айра ташкил гарданд.
4) Таърифи классикии фирма саро?оз аз ?ониби А.Смит ва минбаъд К.Маркс тавсиф карда шудааст. Мо?ияти фирма бевосита аз мазмуни синфию и?тимоии капитализм берун оварда шудааст. Тиб?и а?идаи он?о фирма ма?сули та?сими ?амъиятии ме?нат, табдил ёфтани кооператсияи оддии капиталист? ба мануфактура, яъне фабрикаи капиталист? мебошад. Дар ин ?о фабрика ?амчун шакли асосии фирма, барои баланд бардоштани ?осилнокии ме?нат, кам кардани харо?от ва ба даст овардани фоида мусо-идат менамояд.
5) И?тисодчии америко? Ф.Найт гумон дорад, ки фирма дар нати?аи ?идду ?а?ди агент?ои бозор? ба ?адди а?алл расонидани хавф (таваккал) ва номаълуми?о ба миён меояд. Чи ?адаре ки номаълуми?о мураккаб бошанд, ?амон ?адар афзалияти фирма низ нисбат ба бозор бештар мегардад.
6) Мувофи?и а?идаи Р.Коуз фирма ?амчун институти и?тисод?, аз боиси бори гарон (?иммат) будани мутоби?гардонии раванд?ои бозор ба миён меояд.
Дар адабиёти муосири и?тисод? ?амбастагии бозор ва фирма аз ду ?и?ат:
1) ?амчун ташкилоте, ки захира?ои ибтидоиро ба ма?сулоти инти?о? табдил меди?ад;
2) шакли ?у?у?ии муста?илона ташкилшудаи ти?орат, ки рамзан ?ам-чун во?иди (субъекти) со?ибкор аз ?айди ташкилот?ои боло? (юридик?) гузаштаанд ва дорои муста?илияти ти?орат? мебошанд, мавриди та?лилу та?кик ?арор мегиранд.
Фаъолияти со?ибкории инфирод? баъд аз ба ?айд гирифта шудани корхона ва гирифтани ша?одатнома дар хусуси фаъолияти со?ибкор? (литсензия, патент) ?онун? ?исобида мешавад.
Фаъолияти фирма, тиб?и а?идаи Камаев В.Д, дар чорч?баи чунин муносибат?ои бозор? сурат мегирад:
- мубодилаи пул ба ме?нати коргарони кироя;
- мубодилаи пул ба молу ма?сулот ва хизмат?ои молтаъминкунанда;
- мубодилаи молу хадамот ба пули истеъмолгарон;
- мубодилаи пул ба чиз?ое, ки минбаъд ?амчун нати?аи ?арз (кредит) пардохта хо?анд шуд;
- мубодилаи пул ба молу хадамот, ба ивази истифодаи об, гарм?, ?увваи бар?, р?бучин, дидбон?, постбон? ва ?айра.
Просмотр: 1065
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved