Дата: 2019-09-17
Ч? тавре аз та?лили мавз?ъ?ои гузашта бармеояд, бозор аз ?и?ати сохт ва мазмуни ботин? худ аз худ арзи ву?уд дошта наметавонад. ?ав?ари марказии бозорро унсур?ои худи он (исте?солкунанда, фур?шанда, харидор), механизми та?ри?ди?андаи он (та?озо, арза, нарх, ра?обат), зерсохти бозор (бир?а, музоида...), шакл ва намуд?ои гуногуни он ташкил меди?ад.
Аз ин ?и?ат тад?и?отчиён ба хулоса омадаанд, ки бозор дар мояи услуб-?ои худтаъминкун? ?арор мегирад. Аммо ин тарзи танзим бидуни дахолати давлат имконнопазир аст. То ?атто шакли ра?обати комилро ?ам бозори танзимшаванда ?исобидан мумкин аст. Чунки он бидуни фишанг?ои танзими давлат? (интишори пул, таъмини устувории он, ?убронпул?, танзими бо ном самараи берун?, ?онеъгардонии талабот бо неъмат?ои коллектив?, яъне бо «мол?ои ?омеав?»...) сурат мегирад.
Бозор кулли масъала?ои и?тисодию и?тимоиро ?аллу фасл карда наме-тавонад. Вазифаи бозор, ч? тавре пештар ?айд карда гузаштем, бидуни масоили и?тимо? сурат мегирад. Аз ин ли?оз ?алли он пурра ба зиммаи давлат гузошта мешавад.
Тиб?и та?озои бозор доро ва тавоно, ?олиби ра?обату со?иби даромад фаъолият мекунанд. Яке рушду камол меёбад ва дигаре шикаст х?рда аз маъракаи иштирок дар муборизаи ра?обат? ронда мешавад. Ин аз ниго?и бозор – принсипи адолатхо?она аст.
Бозор, то ?атто ба со?а?ое, ки исте?солотро риво?у равна? меди?анд (илм, техника, мене?мент, маркетинг...) кордор нест. Аз ин ли?оз ташкилу инкишофи ин гур?? со?а?о ?амчун унсури зерсохти бозор ба зиммаи давлат гузошта мешавад.
Та?сим ва азнавта?симкунии даромад аз ?ониби субъект?ои бозор, кафо-лат ба ме?нат ва бе?будии инсон намеди?ад. Баръакс, он бойро сарватманд ва камба?алро ботадри? бечораю бенаво мегардонад.
Бозор ба ашхосе, ки ?обилияти ме?нат? дорад, ?у?у?и ме?нат кардан, раванди бекориро бартараф ва ?исми фаъоли ?обилияти ме?нат? доштаи а?олиро бо кор банд сохта наметавонад. Аз ин сабаб, ?алли масъала?ои мазкур низ ба д?ши давлат гузошта мешавад.
Агар принсипи адолати и?тимо? «?а??и баробар ба ме?нати баробар» аз ?ониби бозор риоя карда шавад ва ?адди аксари он аз ?ониби бизнес муайян гардад, пас ?адди а?али музди ме?нат аз ?ониби ?укумат муайян карда мешавад.
Механизми бозор, гарчанде нати?аи самараноки кай?о ташаккулёфтаи пешрафти илму техникаи мав?ударо истифода карда тавонад ?ам, ?удрати муста?илона рахна кардани раванди стратегиро дар рушду нум?ъи улуми илму техника, технологияи муосир, дигаргунсози?ои ами?и таркибии исте?солот таъмин карда наметавонад. Бозор дар маврид?ои зарур? барои ?удо кардани мабла?, яъне ан?ом додани лои?а?ои бени?оят бузург, илми фундаментал? ва риво?у равна? додани со?а?ои ?адиди муосир, ки дара?аи таваккалии беинти?о доранд ва ба?рабардории он?о баъди сол?ои т?лон? сурат мегиранд ?удрат надорад. ?алли ин масъала?ои му?им, ?авасмандгардонии пешрафти илму техника ва сиёсати сохтор? аз ?ониби давлат ба сомон расонда мешавад.
На?ши и?тисодии давлат дар шароити бозор бо воситаи тарз ва услуб?ои гуногун ба ро? монда мешавад. Таъсири давлат ба и?тисод, алалхусус ба ?араёни бозори нокомил, яъне фаъолияти монополия?о ва таъмин кардани ра?обатпазирии он?о ба меъёри муайян вобаста мебошад. Дар шароити бозор давлат имконияти ба зиммаи худ гирифтани вазифа?ои бозор, махсусан муайян намудани ?адду ?удуди муста?илият, ?авасманд?, худтаъминкун?, худмабла?гузор?, худтанзимкун? ва ?айраро надорад.
Амалиёти аз меъёр зиёдтари давлат метавонад ало?аманд? ва ?амбас-тагии механизми бозорро пароканда намояд. ба раванди муташаккилонаи бозор, тадбир?ои давлат оид ба на?шагирии директив?, та?сими саросари натуралии захира?ои исте?сол? ва предмет?ои истеъмол? (фонд?о, талон?о, чеку купон?о), назорати ?атъии давлат ба раванди ташкили нарх ва дигар тадбир?о аз гузашта ба мо маълуми ?амъияти сотсиалист? таъсири тахир-пазир мерасонанд.
Аз ин хулоса бармеояд, ки давлат дар шароити бозор ?аллу фасли ин масъала?оро аз сар со?ит менамояд. Баръакс, давлат дар ин ?араён, тадри?ан, назорат бурда нарх ва нархгузориро танзим, ро? ва услуб?ои мусоидтарини идораи и?тисодро дастгир? мекунад. Давлат фаъолияти со?ибкориро ?ама-?ониба дастгир? намуда, фирма?оро аз о?ибат?ои сахти таваррум ва б??рон-?ои и?тисод? эмин медорад, барои та?диду навовар? ва ихтироъкор? бо сармоягузор? таъмин менамояд.
Танзими и?тисод, асосан бо воситаи фишанг?ои таъсири муста?им ба и?тисод (сармоягузори?ои ма?саднок барои ан?ом додани барнома?ои дароз-м??лат, но?ияв?, милл? ва низоми харидкунии давлат?) ва таъсири ?айримус-та?им (сиёсати бу?авию андоз, пулию ?арз?, исте?лок (амортизатсия), асъор, гумрук) ба ро? монда мешавад. Ин ва дигар масоил?ои бозор ва танзими он дар мавз?ъ?ои ало?идаи курс ало?ида та?лил карда мешаванд.
Савол?о барои худсан??:
1.Классикони назарияи и?тисод сабаб ва шароит?ои э?ё ва ташаккули исте?солоти молиро дар ч? мебинанд?
2.Шакл?ои асосии исте?солоти мол? кадом?оанд?
3.Тамсила?ои исте?солоти молиро тавсиф намоед?
4.Та?ти неъмат чиро мефа?манд?
5.Шакл?ои асосии неъмат кадом?оанд?
6.Мол ва манфиатнокии онро ч? тавр тасаввур мекунед?
7.На?ш ва ма?оми пул дар ?аёти ?омеаи инсон? дар ч? ифода меёбад?
8.Кадоме аз вазифа?ои пул дар шароити ?озира бештар
пазируфта мешавад?
9.Бозор чист?
10.Вазифа ва усул?ои асосии ташкили бозор кадом?оанд?
11.Унсур?ои асосии механизми бозор кадом?оанд?
12.Та?озо ва арзаи бозориро ч? тавр мефа?мед?
13.Фар?и ра?обати комил аз ра?обати нокомил дар чист?
Просмотр: 491
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved