Дата: 2018-10-20
Гузашти сол?о моро аз бе?тарин расму русум, одат?ои ниёгон, фар?анги ?адим?, ки ма?з андар ма?зашон ме?ру му?аббат ?о кардаанд, дур мекуннад. Оин?ои а?дод? зери чанги сол?о мемонанд ва насл?ои имр?з бехабаранд, ки гузаштагонашон барои обод ниго? доштани хонаи ме?ру эътио?од ба ?амдигар, ч? русумеро риоя ва пос медоштанд. Яке аз ин оин?ои фаром?шшуда “Бо?к?ч?” ном дошт.
Дар гузашта як навъ ойини мардум? буд, ки то сол?ои 60 ва дар баъзе минта?а?о то сол?ои 70 асри 20 ву?уд дошт. Мардуми де?от ё наздики ша?р дар ду макон зиндаг? мекарданд. Якеро ?авлии де? (?ишло?) мегуфтанд ва дигареро бо?. ?авлии де? хурд ва барои гузаронидани фасли зимистон хуб буд. Бо? калон буд. Аз баъзе?о то чанд гектар. Бо?и баъзе заминдор?оро, ки чандин гектар буд, дар сол?ои сиюм давлат гирифта, ба де??онони камбизоат дод. Ба ву?уди ин ?ама ?авлии де? ва ?ам бо? барои баъзе?о бо?? монд. Он?о дар фасли ба?ору тобистон ва тирамо? ба бо? кўч мебастанд, киштукор мекарданд, ?осили мева?ои бо?ро ме?ундоштанд ва онро ба анбор?ои ?авлии де? мекашонданд.
Маъмулан, охири тирамо? ва зимистонро дар де? мегузарониданд ва баъдан замоне, ки фасли ба?ор шурўъ шуд, боз ба бо? мекўчиданд. ?ангоме ки аз де? ба бо? ва ё баръакс, аз бо? ба де? мекўчиданд, маросими махсус - “бо?кўч?“ –ро и?ро мекарданд. Аввал а?ли хонавода даста?амъона ба бо? рафта, бо?хона, суффа?о, айвон?о, ки чандон калон набуд, рўбучин мекарданд ва аз ?ар ?и?ат ба тартиб меоварданд. Баъдан як шаб пеш аз бо?кўч? хешовандон ва калонсолонро даъват карда зиёфат дода, аз калон?о дуо мегирифтанд ва рўзи дигар кўчи худро ба хар?о бор карда, дар остонаи дарвозаи де? аз каме хасу ?езум ва ?азориспанд оташ фурўзон мекарданд. Касе аз калонсол?о дар дами дарвоза истода, дуо медод: “Омин, кўчатон бехатар шавад, ?осилатон пурсамар шавад, Бобои Де??он бароятон баракат ди ?ад, бо дасти пуру анбори пур баргардед, алло?у акбар!”
?ама даст ба рўй кашида, аввал хар?оро бо бор ва баъд дигарон ба навбат аз оташи алангааш хеле паст мегузаштанд. Ин чунин маън? дошт, ки ?ар неруи зараровари баде,ки дар ?авл? ?аст, сўзаду бо он?о ба бо? наравад.Хурду калон дари ?авлиро баста, ?ама як?о ба бо? мерафтанд. ?ангоми аз дари бо? даромадан низ ?амин ойинро такрор менамуданд, яъне пеш аз даромадан дар даромадго?и дарвозаи бо? боз пирамарде, ё пирзане андаке хасу ?азориспанд дуд мекарду аввал хар?ои боркаш ва баъд ?амаро ба навбат аз болои он оташ мегузаронд. Яке аз зан?о ?азориспанди дар коса, ё ягон таба? дудкардаистодаро дар гирди бор ва шахсони ба бо? раванда давр мезанонд.?амсоя?о чун одат мегуфтанд, ки “Бо? кўчидед, муборак шавад!” Дар ?авоб: “Ба шумо ?ам муборак шавад!” мегуфтанд.
Мо ин ма?оларо аз китоби “Донишномаи фар?анги мардуми то?ик” (?исми якум) овардем. Китоб соли 2015 аз ?ониби Сарредаксияи Энсиклопедияи миллии то?ик чоп шудааст. Хонандагон метавонанд бо он дар толори хониши Шуъбаи адабиёт доир ба фар?анг ва ?унар, во?еъ дар ошёнаи чоруми Китобхонаи милл? ошно шаванд.
Та?ияи Зебуннисо Сафарова,
мутахассиси пешбари шуъбаи
адабиёт доир ба фар?анг ва ?унар
Просмотр: 852
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved