Дата: 2018-10-20
?унармандон барои муста?кам намудани гилмоя, м?й, намакхок ?амро? мекарданд. Он?о гилмояи тайёрро ба ?олаб?о рехта, сипас онро дар хумдон?ои яктарафа ё дутарафа гузошта, дар ?арорати хеле баланд мепухтанд. Баъд аз пухта шудан, ба р?йи порча?ои сафол сир медавонданд. Сирро аз алаф?ои чилбанд (чилбу?ум) чоройна ва ранг?ои минерал? аз ?абили оксиди мис, манган, о?ан, кобалти дар иш?ор ?алшуда тайёр мекарданд. ?унармандони кошисоз агар мехостанд ба коши?о сир давонанд, ду се маротиба дар оташ мепухтанд.
Он гуна ки аз таърих медонем, миллати то?ик аз замон?ои ?адим бо фар?ангсолориву фар?ангофарин? ба вижа бо ?унар?ои меъмориву кандакор? ва кулолгариву кошинкор? байни дигар ?авму миллат?о ?ойго?и махсус дошт.
Санъати меъмор? яке аз зеботарин, мураккабтарин ва ?адимтарин намуд?ои санъат мебошад. Аз ?амон р?зе, ки инсоният ба манзури сарпано? исти?оматго?е бино намуд, таърихи санъати меъмор? о?оз гардид. Албатта, дар ибтидо инсон мек?шид сарпано?е барои пано? бурдан аз ?ар гуна ?айвоноти даранада ва сармову гармо бисозад. Вале баъдтар, бо гузашти да?сола?о ва садсола?о бунёди и?оматго? ба як санъат табдил шуд. Акнун он тан?о барои паного? истифода намешуд, вай ?ойи ?абули ме?мон, фаро?ату истиро?ат низ буд. Инсон тадри?ан шева?ои гуногун ва дилкаши сохтмони паного??оро пайдо кард.
Дар ин ма?олаи кучаки худ хостем перомуни ?унари кошинкор?, ки яке аз ?унар?ои ороиш? ба ?исоб меравад, ба хонандаи гиром? маълумоте пешкаш намоем.
Хиштча?ои тунуки рангоранги ба тари?и кулол? тайёркардашудаеро, ки барои р?и девори хона?о, ?асру кох?о ва маъмулан барои осорхонаву мадраса?о ва манора?ои мас?ид?о сохта мешаванд, кош? ном мебаранд.
Дар асари арзишманд «Донишномаи фар?анги мардуми то?ик» оид ба тайёр намудани кош? чунин омадааст: «Кош? навъи маснуотест, ки аз гили бо минерал?ову оксид?о, пайвастаги?ои ?айри органик? ва амсоли ин?о омехташуда дар к?ра (оташдони махсус) пухта мешавад» (са?.478-479).
?унармандон барои муста?кам намудани гилмоя, м?й, намакхок ?амро? мекарданд. Он?о гилмояи тайёрро ба ?олаб?о рехта, сипас онро дар хумдон?ои яктарафа ё дутарафа гузошта, дар ?арорати хеле баланд мепухтанд. Баъд аз пухта шудан, ба р?йи порча?ои сафол сир медавонданд. Сирро аз алаф?ои чилбанд (чилбу?ум) чоройна ва ранг?ои минерал? аз ?абили оксиди мис, манган, о?ан, кобалти дар иш?ор ?алшуда тайёр мекарданд. ?унармандони кошисоз агар мехостанд ба коши?о сир давонанд, ду се маротиба дар оташ мепухтанд.
?унари меъмории кош? дар Осиёи Марказ? дар аср?ои XI – XII маъмул гардидааст. Дар ин давра коши?о дар шакли хиштча?ои оддии сирдор ва баъдтар дар шакли лав?а?ои рангаву на?шин тайёр шуда, барои кошикории бино?ои му?ташам истифода мегардид. Ма?бараи Му?аммади Башоро, ки дар То?икистон во?еъ аст, бо санъти волои кошинкор? ороиш дода шудааст.
Сол?ои баъди ?анг дар назди устохонаи кулолии Самар?анд лабораторияи кошипаз? таъсис гардида буд, ки ма?сулоти аз р?йи техналогияи махсус баровардашуда ната?о барои таъмири ёдгори?о, инчунин барои ороиши дохилу беруни бино?ои муосир низ истифода мешуд.
Барои ?ифз намудани ёдгори?ои таърихиву фар?анг? ба хусус ёдгори?ои меъмор? зарурат пеш омад, ки бинои ку?ани он?о, ки чандин сол умр доранд, аз нав таъмир карда шаванд ва ба ?амин сабаб ?унари кошинпаз? дубора р?и кор омад.
Дар «Донишномаи фар?анги мардуми то?ик» бе?тарин усто?ои хал?? Абду?одир Бо?иев, Умар ??ра?улов, Усмон Умаров, Туроб Миралиев муарриф? гардидааст.
Хулоса, ?унари кошинкор? дар То?икистон тавасути к?шиши усто?ои бинокору ороишгар идома дорад. Он?о суннат?ои асилу сабки бостонии кошикориро бодиди нави ?унарвар? давом меди?анд. Намуна?ои рангини кошикории манзаравии му?тамшамро дар бино?ои корго?и «Гулистон», Корхонаи нассо?ии то?ик, кохи кинову консерти «То?икистон» ва да??о бинои маъмурию фар?анг? дидан мумкин аст.
Ро?еъ ба кошикор? хо?ишмандон метавонанд аз китоб?ои зерин иттилои бештар пайдо намоянд:
Диловар Солиев,
мутахассиси шуъбаи адабиёт
доир ба фар?анг ва ?унар
Просмотр: 899
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved