Дата: 2018-09-25
Ма?сулоти болаззати пайдоиши растанигиро, ки дар хўроки омма ва саноати хўроквор? барои хушмазза, хушбўй ва хуш?азм кардани хўрок ба кор бурда мешаванд, ба гурў?и ма?сулоти дорувордор мансуб мебошанд. Ма?сулоти дорувордошта дар таркибашон рав?ан?ои эфир? ва модда?ои тундмазза доранд. Ма?сулоти дорувордошта вобаста ба растание, ки дар хўрок истифода бурда мешаванд, ба якчанд гурў? та?сим мешаванд:
Дар поён таснифи ма?сулоти доруворие, ки аз ?ама бештар па?н шудаанд, оварда мещавад.
? а р д а л. Асосан се намуди ин растан? дучор мешавад: ?ардали сафед, сиё? ва кабуд. Дар То?икистон аз ?ама зиёдтар ?ардали кабуд па?н гардидааст. ?ардал яке аз зироат?ои асосии рав?анди?анда ба ?исоб меравад. Ми?дори рав?ани тухми ?ардал то 35% буда, ми?дори рав?ани эфираш 0,7 - 1,4 % мебошад. Хокаи ?ардали хушк мисли орд ма?ин буда, баъди рав?анро аз тухм гирифтан ?осил мешавад. Барои хушсифат кардани ?ардали хушк тухми онро аввал то 3 сол ниго? медоранд ва дар ва?ти тайёр кардан ба он ?аламфур, мурч ва ?айра илова менамоянд, ки дар нати?а маззаи хуш пайдо мекунад. ?ардалро бо ду навъ ?удо мекунанд: ?ардали рангаш сиё?тар ба навъи дуюм дохил мешавад. ?ардали хушкро дар пачка?о бо вазни 50 - 100г ?оба?о карда ба фурўш мебароранд ва истифода мебаранд.
М у р ч и с и ё ? хело хушбўй буда, ба ма?сулоти таъмди?анда дохил мешавад. Мурч меваи хоми ?о? кардашудаи растаниии тропик? буда, бештар дар ?азира?ои Сумотра, Ява, Сейлон ва Филиппин мерўяд. Маззаи тунд ва ароматии мурчи сиё?, ки баъзе ва?т?о филфил ?ам мегўянд, аз он сабаб аст, ки дар таркибаш рав?ан?ои эфир? ва пиперин ном моддаи махсус дорад. Сифати мурч ба но?ияе, ки дар он ?о рўида шудааст, вобаста аст. Барои ба?о додан ба сифати мурч ч? ?адар вазн доштани 100 донаи он а?амият дорад. ?ар ?адаре, ки 100 донаи мурч вазни зиёдтар дошта бошад, ба?ояш ?амон ?адар баландтар мешавад.
Ба ?айр аз мурчи сиё? мурчи муаттар низ мав?уд ?аст, ки вай меваи хоми ?о? кардашудаи дарахти дорчин мебошад. Маззаи вай ба маззаи мурчи сиё?и бо ?аламфур омехташуда монанд аст. Мурчи сиё?ро бо шакли дона?ои бутун ё хокаи махсус ?оба?о карда, бо вазни 15 - 25 грамм? ба фурўш мебароранд ва истеъмол мекунанд.
Б о д и ё н мева (тухми) – и растании яксолаест, ки дар Руссия ( дар) Воронеж бисёртар парвариш карда мешавад. Мева?ои бодиён 2 – 3 % рав?ани эфир? доранд. Бодиён ва рав?ани он дар нонпаз?, барои исте?соли ликёру шароб?ои гуногун васеъ истифода бурда мешавад.
Дар То?икистон растании арпободиёнро махсус парвариш мекунанд, ки дар тибби ?адим барои табобати бемори?ои гурда, меъда ва аъзои ?озима васеъ истифода мебаранд.
В а н и л ?илофак?ои растании печони тропик? мебошад. Меваи ванил, ки ?илофак аст, 12 – 25см дароз?, 4 – 8мм бар дорад ва аз моддаи ?ализи луоб? пур аст, ки дар ма?зи он тухм?о ?ойгир шудаанд. Бўи хуши ванил аз он сабаб аст, ки дар таркиби он ба ми?дори 1,16 – 2,45 % ванилин мав?уд аст.
?илофак?ои нимпази ванилро дучори ферментатсия намуда, дар офтоб ?о? мекунанд. Ванили тайёрро мувофи?и дарозии ?илофак?о ба навъ?о 50-тоги банд - банд карда ба ?утти?ои тунука ?ой мекунанд. ?илофак?ои ванилро ба даруни найча?ои шишаг? ?ой карда, ба фурўш мебароранд. Дар ?ар як найчаи шишиг? як ?илофаки ванил ?ой карда мешавад.
Ванили нисбатан на?з ?илофак?ои дарозу чандири пур аз моддаи луоби рўшани тобиши рав?анин аст. Дар ва?ти ниго? доштан рўи ?илофак?о бо кристаллча?ои сафеди сўзанмонанди ванилин пўшида мешавад, ки ин дар ва?ти фурўш хеле арзишнок ?исоб меёбад. Дар саноати кондитер? ва аттор? бисёр ва?т ба ?ои ванил ванилини бо ро?и синтез (сунъ?) ?осил карда шударо, ки шакли хока дорад, кор фармуда мешавад. Баъзан ванилинро бо пудраи ?анд меомезанд, ки бо номи ?анди ванил? маш?ур аст ва васеъ истифода мебаранд.
? а л а м ф у р и г а р д а н му?ча?ои гули ?о? кардашудаи дарахти мехак мебошад. Дарахти мехак дар ?азира?ои Молун ва Вест-?инд, дар Бразилия, Сумайра ва ?ой?ои дигар мерўяд.
Му?ча?ои гулро дар ?амон ла?зае, ки он?о ранги гулоб? пайдо мекунанд ва бўяшон хеле баланд аст, ?амъовар? мекунанд. Баъди ?амъовар? ?аламфури гарданро дар офтоб ё дар ?ой?ои махсус хушк мекунанд. ?аламфури гарданро ?амчун дорувор истеъмол мекунанд ва аз он рав?ани эфир, ки 18 - 20 % -ро ташкил меди?ад, исте?сол кардан мумкин аст.
?аламфури гардан ба шакли му?ча?ои бутун ба фурўш бароварда мешавад. Агар сараки онро пача? кунем, ба рўяш ?атра?ои рав?ани эфир пайдо мешавад ва ин аз хушсифатии он ша?одат меди?ад. Ин хўрокаро дар ?утти?ои ма?кам ниго? медоранд.
Б а р г и ? о р р о дар ва?ти хушк намудани барг?ои ?амешасабзи дарахти ?ор ?осил мекунанд. Дарахти ?орро асосан дар Закавказия ва ?рим парвариш менамоянд. Барги ?ор ?амчун хушлаззаткунандаи таом ба хўрок андохта мешавад ва дар ва?ти консерва намудани ма?сулоти гуногун истифода мебаранд. Бўи хуши ин барг бо рав?ани эфири он вобаста аст, ки ми?дори он 1,7 - 3,4 %- ро ташкил меди?ад.
Барги ?ори хушсифат бояд дурахшони сабз бошад, бўи хуш ва маззаи каме талх доштанаш лозим аст. Барги ин растаниро то 15кг ба халта?о ?ой мекунанд ва ё ба ми?дори то 50кг той мебанданд, баъд ба фурўш мебароранд. Барги ?орро дар анбор?ои хушки сал?ин ниго? доштан лозим аст.
Д о р ч и н пўсти дарахти ?амешасабзи дорчин мебошад, ки дар Амрикои ?ануб?, ?азира?ои Антил ва Зонд хеле хуб нашъунамо мекунад. Барои ?осил кардани ин ма?сулот пўсти навда?ои ?авони ин дарахтро ?ал?а – ?ал?а мебуранд ва баъди ферментация дорчин тайёр мешавад.
Дорчинро бисёртар ба шакли найча?ои печидаг? ва кўфташуда ба фурўш мебароранд. Хокаи кўфташудаи дорчинро баъзан ба хокаи ?анд аралаш карда мефурўшанд. Дорчин дар ва?ти кашонидан, ниго? доштан бисёр сабук мешавад ва инро ба эътибор гирифтан лозим аст.
И л о в а х ў р и ш ? о (приправа?о) мазза ва бўйро бе?тар гардонида, ?алшав? ва арзиши истеъмолии хўрокро баланд мебардоранд. Ба иловахўриш?о ?ардали ошхонаг?, ?а?заки ошхонаг?(хрен), майонез, а?ика ва ?айра дохил мешаванд.
? а р д а л и о ш х о н а г и р о дар нати?аи дар об ?ал кардани хокаи хушк ?осил менамоянд. Барои бе?тар намудани мазза ва бўй ба ин ?изо сирко, намак, ?анд, рав?ани растан? ва растани?ои дорувор? ?амро? менамоянд. Барои фурўш намуд?ои гуногуни ?ардали ошхонаг? - москваг?, рус? ва ?айра исте?сол карда мешавад. ?ар як намуди ?ардал аз дигараш бо рав?аннок? - 4 - 10 % , ?анд 7 – 16 % ва ?амро? намудани растани?ои дорувор? фар? мекунанд. ?ардали хушсифат бояд ранги зард ва ?олати якхела дошта бошад. Онро дар ?утти?ои шишагин 100-125 г ?о ба ?о мекунанд ва дар ?арорати 100 С то 3 мо? ниго? доштан мумкин аст.
? а ? з а к и о ш х о н а г и р о дар нати?аи майда кардани решаи растан? бо ?амро? намудани намак , ?анд ва сирко ?осил менамоянд. Дар шароити ?озира бисёртар ?а?заки хонаг? тайёр мекунанд. ?а?закро ?амчун хўришкунандаи тунд ба таом?ои гўшт? ва мо?иг? илова мекунанд. ?а?закро дар ?утти?ои шишагини 100 - 150г ?о ба ?о мекунанд ва ба фурўш мебароранд. Вайро дар ?арорати 10- 120С то
1-1,5 мо? ниго? доштан мумкин аст.
Майонез – ма?сулоти арзишнок буда, дар таркибаш 3,1% сафеда 46 – 66 % рав?ан, карбогидрат ва модда?ои минерал? дорад.
Вайро дар нати?аи як?оя (гомогенизатсия) намудани рав?ан?ои растанигии тоза бо ?амро?ии об, намак, ?анд, ма?сулоти тухм?, сирко, ?ардал ва ?айра ?осил менамоянд. Майонезро ?амчун иловахўриш ба таом?ои гўшт?, мо?иг?, сабзавот? ?амро? менамоянд, ки бўй ва маззаи махсус дода, ?алшавиро бе?тар мегардонад. Вобаста аз ?ои истифодабар? чунин намуд?ои майонезро исте?сол менамоянд: майонези ошхонаг? – провонсал, шир? (рав?аннокиаш 67%); любител? (рав?аннокиаш 47%); бо ?амро?ии дорувори?о – ба?ор (бо шибит), бо ?амро?ии ?аламфур, бо помидори хушбўй, кавказ?.
Майонез бояд ?олати якхелаи ?аймо?монанд дошта бошад. Мазза ва бўи хуши рав?ан? дошта каму беш туршу тундмазза буданаш лозим аст. Майонезро дар ?утти?ои шишагини 200 - 500г дар ?арорати 0,50 С ?оба?о мекунанд ва дар намнокии нисбии ?авои 75%, ?арорати 3 - 70 С то 45 рўз ниго? доштан мумкин аст.
А?икаро ?амчун хўришкунанда ба таом?ои якум ва дуюм истифода мебаранд. Асосан онро дар Гур?истон исте?сол мекунанд. А?икаро аз дорувор?ои гуногун - ?аламфури сурхи хонаг?, барги ?ор ва ?айра тайёр менамоянд. А?ика хамираи ?афс ва ё хокаи намноки рангаш сурхи ?игар? мебошад. Маззаи а?ика тунд буда, вайро дар зарф?о (банка?о)- и 200 - 500г ?оба?о мекунанд ва ба фурўш мебароранд. Мў?лати нига?дор? беохир аст.
Просмотр: 724
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved