Дата: 2015-09-11
Эрон яке аз ?адимтарин давлати Шар?и бостон? буда, таърихи беш аз 5-?азорсола дорад, ки мардуми онро дар давра?ои ?адим ориёи?о яъне ориф, на?иб, покиза, донишманд аз хонаводаи нажоди сафед мегуф-танд. Мувофи?и маълумоти «Авасто» ?абила?ои сар-замини эрон? аз сарзамин?ои шимоли Осиёи Марказ?, Осиёи Шимолу ?арб?, дашт?ои Авру Осиё ва Сибир ба самти ?ануб Эрон, ?инд, Аврупо ва Осиёи Марказ? омадаанд. ?ан?з аз давра?ои ?адим хал??ои ориё? аз ?и?ати мав?еи ?у?роф? ба ду гур??и калон ?удо шуда буданд. Яке гур??и Эрони ?арбй буда, ба он мардуми Эрони имр?за инчунин келт?, романй, балу??, курдй ва дигар?о дохил мешаванд.
Дигаре гур??и Эрони шар?? буданд, ки ба он?о мардуми сугд?, бохтар?, сакои?о, хоразми?о ва дигар мардуми Осиёи Марказ? дохил мешуданд, ки он?оро дар давра?ои минбаъда мардуми форс?о меномиданд. Гарчанде, ки душманон яъне а?набиён сарзамин?ои Эрони бостон ва Осиёи Марказиро забт карда гириф-та бошанд ?ам, мардуми ориёни?о, ориёнасл?о он мар-каз?ои илмию фар?ангй ва тамаддунии худро ни-го? доштаанд.
?амин тари?, баъди аз байн рафтани сулолаи ?а-хоманишин?о дар Эронзамин ма?з хал??ои сугд, бох-тар, хоразм, ва парфиян? со?иб? давлат гардида бу-данд. Ша?р?ои маркази маданию фар?ангии эшон - Маро?анд, Бохтар, Балх, Нисо, Тайсафун, Персо-полес, Нишопур, Истахр ва ?айра?о буданд, ки ?асру маъбадго??о ва меъмори?ои он?о шаклу шук??и худ-ро ниго? дошта, ?исме аз он?о ба моли ?а?ониён во-рид гаштаанд.
Масалан: ма?бараи Куруши Кабир, катиба?ои тахти ?амшед, катиба?ои тахти Доро, меъмори?о ва навишта?от?ои К??и Бесутун, меъмори?ои оташкада-?о, меъмори?ои ша?ри Персополес, меъмории ?аср-?ои шо?они а?ди Сосониён, бо??ои шо?он, меъмории Академияи Гунди Шопур ва китобхонаю бемористони он дорои хусусияти хоси худ буда, робитаи мардуми минта?а?ои Шар?у ?арбро ба ?амдигар мепайваст. ?амаи он комёби?ои мардуми ориёни?о дар дастовар-д?ои ку?антарини фар?ангию таърихии хеш «Авас-то» - и оини зардушт? ва ?иссаю нома?ои шо?он, яъне шо?нома?о пурра нишон дода шудааст.
Хусусан са?ми намояндагони илму фар?анг ва санъаткорони а?ди Сосониён ба пешрафти илму фар-?анги ?а?он? ни?оят бузург мебошад. ?авм?ои эро-нинажод низ мисли дигар хал??ои олам дорои бисёр таълимот?ои маз?абиву фалсаф? мебошанд. Таълимо-т?ои маз?абиву фалсаф? бо ?ам омехта шуда буд. Чу-нин тамоилро мо дар аксарияти таълимот?ои пешин аз ?абили. оин?ои ориё?, ме?р?, зурвонияи маз?аб?, маздоия, маздакия баръало мушо?ида мекунем.
Ориёи?о ?амчун мардуми ?адимбуда ба ягонагии худованд имонмеоварданд. Ин дар«АваСхО» баноми ?ур дар суруд?ои Ме?р ва Митра ёдрас шуд, ки маъ-нояш худои Осмон буд. Эъти?од ба Ме?р ё Митра (ху-дои осмон) ва Ано?ид (модархудо) аз к??антарин ва ?адимтарин адёни Эрони бостонист ва худои Ме?р дар миёни ориёни?ои ?инд, Эрон ва Осиёи Хурд мавриди парастишу эъти?од ?арор доштааст, ки ба ин гуво?ии баъзе аз санаду далел?ои XV асраи пеш аз милод? да-рак меди?анд.
Дар бораи парастишу э?тиром нисбат ба худои Ме?р дар катиба?ои Доро ва
?ам дар давра?ои ?ахома-
нишин?ою р?згори Сосони?о
басо ривоят?ои зиёде мав?уд аст. ?атто ?ашни Нав-р?з ва Ме?ргон низ бо шук??и бузурге та?лил мегаштаанд. Ин оини ку?ан ба маз?аби зардуштия, масе?ият ва монавия таъси-ри ами?е расонидааст. ?атто дар китоби му?аддаси оини зардушт? «Авасто» суруде ба ситоиши ? ихтисос ёфт ва номи Ме?ряштро гирифт. Баъд?о Ме?р ба су-рати (сифати) на?отди?андаи мав?удот шинохта шуд. Инчунин оини Ме?р бо воситаи Эрониёни порт? дар миёни руми?о интишор ёфт ва ба таври васеъ масе?и-ят-ро низ фаро гирифта, таъсири зиёд расонид. Аз ?умла муборак шуморидани р?зи якшанбе ва Крисман (25 декабр р?зи мелодии Ме?р) ва иди пок (муодили Навр?з ва р?зи бозгашти ?аёт).
Оини зарвонй низ аз оин?ои
ку?антарини мардуми Эрони
бостон? ба ?исоб меравад ва
ани? маълум нест, ки то оини
Ме?р? пайдо шудааст ё баъд аз
он. ?атто имкон дорад ва тах-
мин меравад, ки аз батни оини
зурвонй, кеши Ме?р? ба ву?уд
омада бошад. Дар байни яздони сершумори мардуми
эрониён (ориёи?о) А?урамаздо (худои некй) мав?еи
бар?астатар доштааст. Аз ?амин сабаб оини марду-
ми эрониёни ?адимро Маздоия меноманд. Аз р?и
нишондод?ои китоби «Авасто» - и му?аддас асосгу-
зори оини зардуштия - Зардушт Ибро?ими Спитамон
буд, ки ин дин дар ибтидои ?азораи I- и пеш аз милод
ба ву?уд омада, то па?ншавии ислом дар сарзамини
ориёи?о ?укмрон буд. Таълимоти ахло?ии сегонаи
он - «пиндори нек», «гуфтори нек», «рафтори нек»
то ?ол а?амияти худро
гум накардааст. Дар бораи а?амияти дастоварди
ку?антарини фар?ангии
мардуми ориёи?о «Авас-
то» ва боб?ои он инчу-
нин оид ба са?му ма?оми
фар?ангистони . «Гунди
Шопур»- и ахди Сосониён ва намояндагони илму санъати он дар мавзуъ?ои оян-да маълумот?ои пурра хо?ем дод.
Просмотр: 12410
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved