Лексияи 1. Му??адимаи фанни базаи маълумот
Дата: 2017-09-05
Яке аз функсияхои асосии компютер ин нигахдории информатсия мебошад ва яке аз воситаи асосии пахншудатарини ингуна нигахдори базаи маълумот ба хисоб меравад. Базаи маълумот - ин файли формати махсус мебошад, ки информатсияи бо тарзи махсус сохташударо нигох медорад.
Сохтори базаи маълумот
Аксарияти базаи маълумот сохтори чадвали дорад. Чи хеле ки маълум аст, дар сохтори чадвали сурогаи маълумот аз руи буриши сатру сутун муайян карда мешавад. Дар базаи маълумот сутунхо майдон номида шуда, сатрхо – сабт(запис) мебошанд. Майдонхо сохтори базаи маълумотро ташкил медиханд, сабт бошад информатсияе, ки дар он мавчуд аст, тартиб медихад.
Барои осон аз худ намудани мафхуми сохтори базаи маълумот бояд базаи холиро, ки дар он ягон хел маълумотмавчуд нест, тасаввур намоем. Харчанде ки дар база ягонхел маълумот нест, лекин ба хар хол дар он информатсия аст. Ин сохтори база, яъне гурухи майдонхо аст. Онхо муайян менамоянд, ки ба ин база чи навишта мешавад ва дар кадом намуд.
Базахои маълумоти соддатарин
Базаи маълумоти соддатаринро метавонем ба воситахои махсуси барномасози мурочиат накарда сохтан мумкин аст. Барои он ки файл базаи маълумот хисобида шавад, информатсия дар он бояд сохтор (структура) (поля-майдон) дошта бошад. Ва чунин форматиронида бошад, ки дар майдонхои хамсоя буда осон фарк карда шаванд. Базаи маълумоти соддатаринро метавонем хатто дар редактори матнии Блокнот тартиб дихем, яъне файли мании оддиро низ хангоми форматкунии махсус низ базаи маълумот хисобидан мумкин аст.
Ду формати базаи маълумоти матни вучуд дорад:
• Бо чудокунандаи додашуда
• Бо дарозии майдони кайдшуда додашаванда
Ба соддагии чунин базахои маълумоти матни нигох накарда, системахои идоракунии базаи маълумоти пуркувваттаринметавонанд маълумотхоро аз чунин файлхо импорт намоянд ва ба базаи маълумоти «хакики» табдил диханд. Аз хамин сабаб агар дар ташкилот холо системахои идоракунии базаи маълумот набошад, маълумотхоро метавон дар файли матни нигох дошт ва баъд вакте ки система пайдо мешавад маълумот гум намешавад ва бомуваффакият импорт мешаванд.
Хусусияти майдонхо(свойства полей). Типи майдонхо
Майдонхо - ин элементхои асосии сохтори базаи маълумот ба хисоб мераванд. Онхо хусусияти худро доранд. Аз хусусияти майдонхо кадом типи маълумот дохил карда мешавад ва кадоме аз онхо намешавад, инчунин амалхое, ки бо маълумоти дар майдон буда ичро карда мешавад, вобаста аст.
Масалан, маълумотхое, ки дар майдони «нарх» мавчуд аст метавон чамъ кард барои он ки натичаи охирин муайян карда шавад. Маълумотхое, ки дар майдони
« Раками телефон» мавчуд аст чамъ кардани онхо маъние надорад, хатто агар ракамхо бо адад навишта шуда бошанд. Маълум, ки ин майдонхо хусусияти гуногун доранд ва ба типхои гуногун тааллук доранд.
Хусусияти асосии хар як майдон ин дарозии он мебошад. Дарозии майдонхо бо символхо ё ин ки аломатхо ифода мешаванд. Аз дарозии майдон чи кадар дар он информатсия мегунчад, вобаста аст. Ба мо маълум аст, ки символхо символхо бо як ё ду байт коднок карда мешаванд, аз хамин сабаб хисобидан мумкин аст, ки дарозии майдон бо байт чен карда мешавад.
Хусусияти маълуми уникалии хар як майдон ин Номи он мебошад. Аз ин бармеояд, ки дар як базаи маълумот ду майдони номи якхела дошта мавчуд нест. Ба гайр аз ин майдонхо хусусияти Имзо(подпись) доранд. Имзо – ин информатисие мебошанд, ки дар сарлавхаи (заголовок) сутун инъикос меёбанд. Онро бо номи майдон (путать)шабех кардан лозим нест, харчанде, ки агар имзо дода шуда набошад хам, дар сарлавха номи майдон инъикос меёбад. Ба майдонхои гуногун, масалан, метавонем имзои якхела монем. Ин ба кори компютер халал намерасонад, аз сабаби он ки майдонхо мисли пештара номхои гуногунро сабт менамоянд. Майдонхои типи гуногун дошта хусусиятхои гуногун доранд.
Хусусияти асосии майдони матни – андоза
Майдони адади барои дохил намудани маълумотхои адади хизмат менамояд. Он низ андоза дорад, лекин майдонхои адади гуногун мешаванд, масалан барои дохил намудани ададхои бутун ва барои дохил намудани ададхои хакики. Барои охиринаш ба гайр аз андозаи майдон инчунин андозаи кисми дахии адад дода мешавад.
Майдони дохил намудани сана ва вакт типи «Дата/время» доранд. Барои дохил намудани маълумоти мантики, ки танхо ду мафхум доранд(Да или Нет; 0 или 1; Истина или Ложь ва гайра) типи махсус – «логическое поле» хизмат мекунад. Аз эхтимол дур нест, ки дарозии ин майдон хамавакт ба 1 байт баробар аст, аз сабаби он ки ин барои муайян намудани мафхуми мантики кифоя аст.
Типи махсуси майдон- «Денежный». Аз номаш маълум аст, кич и гуна маълумот дар он нигох дошта мешавад. Маблагхои пулиро дар майдорни адади нигох доштан мумкин аст, аммо дар формати пули кор кардан осонтар аст. Дар ин холат компютер ададхоро бо вохиди пули инъикос менамояд, рубл ва копейка, фунт вапенса ва доллару сентро фарк менамояд.
Дар базаи маълумоти муосир метавон на танхо ададхо ва харфхоро нигох дошт, балки инчунин расмхо, клипхои мусикави ва видеонаворхо. Майдон барои чунин объектхо майдони объекти OLE номида мешавад.
Майдони матни камбудие дорад, ки он аз сабаби андозаи махдуд доштан аст (на зиёда аз 256 символ). Агар ба майдон матни дароз гузоштан лозим бошад барои ин майдони типи МЕМО хизмат менамояд. Дар он метавонем то 65 535 символро нигох дорем. Хусусияти махсуси МЕМО дар он аст, ки дар хакикат ин маълумот дар майдон не, балки дар дигар чой нигох дошта мешаванд, ва дар майдон танхо ишораи чои нигох дошташудаи матн мавчуд аст.
Майдони «Счетчик» низ бисёр ачоиб аст. Дар нигохи аввал ин майдони ададии одди аст, лекин хусусияти ба таври автомати зиёд шуданро дорад. Агар дар база ин майдон бошад, он гох хангоми дохил намудани кайди нав ба он ба таври автомати ададе дохил мешавад, ки аз кайди дар пеш будаи хамон майдони буда ба як адад зиёд аст. Ин барои ракамгузории сабтхо кулай аст.
Просмотр: 2406