Дата: 2017-04-11
Со?ибкор? бо худ як намуди к?шишро оид ба ташкил ва идоракун? бо ма?сади ноилгард? ба нати?а?ои бе?таринро аз тарафи фирма ифода мекунад. Со?ибкор? ?исми ?удонашавандаи хо?агии бозор? буда, хусусияти асосии фар?кунандаи он ра?обати озод мебошад.
Ба инкишофи таърихии со?ибкор? ниго? накарда, маънидодкунии муосири он дар давраи пайдоиш ва инкишофи капитализм ба миён омадааст. Тан?о дар арафаи аср?ои ХIX – XX и?тисодчиён а?амияти ?алкунандаи со?ибкориро барои пешравии и?тисодиёт эътироф намуданд. А.Маршалл ба се омили классики исте?солот – ме?нат, капитал ва замин омили чорумро, яъне ташкилотро дохил намуд, Й. Шумпетер бошад дар китоби «Назарияи тара??иёти и?тисод?» (соли 1912) ба ин омил номи муосирро, яъне со?ибкориро гузошт.
Й.Шумпетер ба сифати со?ибкор чунин ташкилотчии исте?солотро номгузор? кард, ки он ро??ои навро дарёфт намуда, тарз?ои ?о ба ?о намудани навро амал? мегардонад.
?и?ати асосии со?ибкор?, ки онро аз дигар шакл?ои фаъолияти хо?агидор? фар? мекунонад ин: мутса?илият, босало?иятнок?, ибтикоркор?, хавф, мута?аррик? ва инкишофёб?, ?усту??и фаъолонаи ?арор?ои самаранок. Бо ифодаи к?то? со?ибкориро бо восита?ои принсип?ои он чунин тавсир кардан мумкин аст:
Дар шароити и?тисодиёти бозор? со?ибкорон на?ши махсусро бозида, ?амзамон хусусияти фаъолияти со?ибкор? ?амчун омили исте?солот инъикос меёбад.
Махсусияти фаъолияти со?ибкор? дар ин?о зо?ир мегардад:
Бинобар ?амин Й.Шумпетер менависад, ки «со?ибкор гуфта мо субъектони хо?агидориро дар назар дорем, ки вазифаи он?о амалигардонии комбинатсия?ои нав мебошад, ки ?амчун унсури фаъоли он?о баромад мекунад».
Вазифа?ои со?ибкор. Ба вазифа?ои со?ибкор Й.Шумпетер ин?оро дохил мекунад:
Дертар Г.Брифс ва Р.Коуз боз як вазифаи зарурии со?ибкорро муайян намуданд – назорат аз болои нарх?о ва харо?от?о, инчунин таносуби о?илонаи он?о.
?амин тавр, дар адабиёти муосири и?тисод? ба со?ибкор? ?амчун захираи зарурии и?тисод?, ки омил?ои бо?имондаро ба ?аракат медарорад ва муваффа?ияти и?тисод? са?ми босазо мегузорад, муносибати ягона пойдор гардид.
Му?ити со?ибкор?. Со?ибкор? дар му?ити муайяни и?тимо? – и?тисод? дар сат?и макрои?тисод? амал? мегардад. Дар поён равия?и асосии му?ити и?тимо? – и?тисод? оварда мешаванд.
Му?ити и?тисод? – со?ибкор бояд донад, ки дар кадом давраи (фазаи) сикли и?тисод?, и?тисодиёти мамлакат ?арор дорад, ?олати савдои беруна чи гунааст, бекор? ва таваррум дар кадом сат? ?арор дорад, устувории низоми андоз?, сат?и зиндагонии а?ол?.
?олати сиёс? – бовар? ба ?укумат ва м?ътадилии он, муносибати ?укумат ба сектори хусус? ва ?амъият?.
Му?ити и?тимо? – м?ътадилии и?тимо? дар ?амъият, ?ифзи и?тимоии а?ол?, мутоби?ати сиёсати и?тимо?.
Му?ити фар?анг? – ч? ?адаре, ки сат?и тара??иёти фар?анг ва маданият баланд бошад, ?амон ?адар со?ибкории пешбинишуда м?ътадил аст.
Му?ити ?у?у?? – со?ибкор? тан?о дар ?олати ?онунгузории устувор ва м?ътадил инкишоф ёфта метавонад.
Му?ити техник? – технолог?, яъне ?олати кор?ои илм? – тад?и?от? ва со?а?ои исте?солоти илм? дар мамлакат.
Шакл ва намуд?ои фаъолияти со?ибкор?. Субъектони со?ибкор? пеш аз ?ама шахсони хусус? (ташкилкунандагони исте?солоти шахс?, оилав? ва ё исте?солоти ?а?ман калонтар). Фаъолияти чунин со?ибкорон ?ам дар асоси ме?нати худ? ва ?ам бо воситаи ме?нати ?албшуда амал? карда мешавад. Фаъолияти со?ибкор? инчунин аз тарафи гур??и шахсони бо муносибат?ои шартномав? ва манфиат?ои и?тисод? ало?аманд, амал? шуданаш мумкин аст. Субъектони со?ибкории гур??? ?амъият?ои са?ом?, гур???ои и?орав?, кооператив?о ва ?айра?о баромад мекунанд. Дар баъзе ?олат?о ба субъектони со?ибкор? давлатро дар шахсият?ои орган?ои муайян низ дохил мекунанд. ?амин тавр дар и?тисодиёти бозор? се шакли фаъолияти со?ибкор? мав?уд аст: давлат?, гур???, хусус?.
Вобаста аз таркиби фаъолияти со?ибкор? ва бо назардошти зинна?ои асосии ?араёни такрористе?сол (исте?солот, та?симот, мубодила ва истеъмолот), чунин намуд?ои со?ибкориро фар? мекунанд: исте?сол?, ти?орат?, молияв?, су?уртав?, миёнарав?.
Со?ибкории исте?сол? ба намуди аз ?ама ?ам зарур ва мураккаби фаъолияти со?ибкор? мансубият дорад. Ин намуди со?ибкор? ба зуд? ба монанди дигар намуд?ои со?ибкор? фоидаро таъмин намекунад ва бинобар ?амин барои о?ози фаъолияти со?ибкор? наон?адар ди??ат?албкунанда мебошад. Дар асоси со?ибкории исте?сол? офаридани неъмат?ои модд? ва маънав? хобидааст.
Дар со?ибкории ти?орат?, со?ибкор дар на?ши савдогар, ти?оратч? баромад мекунад, зеро ? мол?ои тайёрро мефур?шад, ки аз дигарон харидор? карда буд. Байни со?ибкор? дар со?аи исте?солот ва дар со?аи мубодила ало?аи зич ба назар мерасад.
Со?ибкории молияв? – ин намуди махсуси со?ибкории ти?орат?, ки дар он ба сифати ашёи хариду – фур?ш пул?о, асъори хори??, ?о?аз?ои ?иматнок баромад мекунанд, ки ба харидор фур?хта ва ё ба ?арз дода мешавад.
Со?ибкории су?уртав? дар он аст, ки со?ибкор ба су?уртакунанда бо пардохти муайян зарари имконпазири амвол, ?аёт ва ?айра?оро дар нати?аи сар задании ?одисаи нохуш р?йп?ш мекунад.
Миёнарав? бо он тавсиф карда мешавад, ки со?ибкор ма?сулотро исте?сол намекунад, бо савдои мол, ?о?аз?ои ?иматнок маш?ул набуда, тан?о хизмат?ои миёнаравиро ба ?о меорад. Миёнарав барои амалигардии муомила?о бо воситаи мутта?идкунии намуд?ои гуногуни фаъолияти со?ибкор? ба як зан?ири амалиёти со?ибкор? мусоидат мекунад.
Омил?ои со?ибкор?. Фаъолияти со?ибкор? бо худ ма?м?аи амал?ои со?ибкорро дар назар дорад, ки пай дар пай ва ё ?амрадиф дар давоми давраи пурраи фаъолият ба миён меоянд: аз мабла?гузории ибтидо? то гирифтани фоида. ?амчун намудани фаъолияти хо?агидор?, со?ибкор? омил?ои исте?солотро ба монанди замин, капитал ва ме?нат истифода мебарад. Ба таври ани?тар барои амалигардонии фаъолияти со?ибкор? восита?ои асос? (бино?о, та??изот?о, мошин?о ва дастго??о, восита?ои на?лиёт), восита?ои гардон (ашё, масоле?, энергия, восита?ои пул?) заруранд.
Просмотр: 7651
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved