Дата: 2016-06-14
-шиновари археологи ба худ дохил мекунад : -кофтуков?ои кишти?ои гаркшуда ,аз ?ама бисёртар дар ?азира?ои Оркнейски дар шимоли со?или Шотландия ?ойгир мебошад;
-иштирок дар тахлилхои илми : - шиновари дар об?ои хунук яккатор ?авасмандони ин намуд дар он акидаанд, ки ба?р?ое, ки ?арорати он?о паст мебошад, дар таркиби он?о намояндагони гуногуни оби шино мекунанд.
Яке аз каламрав?ои байналхал?и, ки барои туризми экологии ба?ри таалу? дорад ин?о ба шумор мераванд: Гулуго?и Принс Вилян (Аляска, ШМА )-круизхо ва шинокардан дар байдаркаи ба?ри; гулуго?и (пролив) Чонстон (Калумбия, Канада) –завра?и экскурсия бо байдар, тамошо кардани касадка?о ва ?айра .
Спелеотуризм ба монанди дайвинг мебошад. Хусусан ин намуди туризм ниго?дори релеф?ои асоси, бе?атари худи туристон ва бе?атар ниго? доштани комплекси табиат, чалбнамудан бафаъолияти со?аи туризм. Захира?ои ин намуди туризм ин ма?ора?о (пещеры) ва комплекс?ои магора?о мебошад. Шумораи магора?ое, ки бисёртар диккати туристонро ?алб мекунад: Гори Новоафони- яке аз ёдгори?ои табиати Абхазия ба ?исоб меравад. Гор (пещера) соли 1961 кушода шуда буд, дар соли 1975 тунели сунъи сохта шуд ва аввалин туристон ?амон сол онро тамошо карданд. .Толор?ои гуногуни гор нотакрори онро муайяннамуда дар ?а?он шу?рати баланд дорад. Андозаи ин магора: дарозиаш 260м, баландиаш 50м ва бараш 75м-ро ташкил мекунад.
Му?офизати ма?ора – ин натан?о нигохдори объект?ои туристии нотакрор, дар зинаи аввал нигохбини оби тозаи нушоки, ниго?бини лабараторияи табиати нотакрор, нигохдори маълумот дар бораи эпохаи гузашта.
Шикори варзиши дар ?аламрав?ои му?офизати табиат –яке азнамуд?ои туризме, ки ди??ати ?идд? ва боа?лона(грамотно) ташкил намудани турро дар назар дорад. Одатан дар парк?ои милл? шикорнамудан манъ аст, вале дар як ?атор парк?ои милл? шикоркардан мумкин аст; мисол парки милл? дар ?азираи Гавай шикор ба хук?ои ёбо?, дар парки милл? Зеландияи Нав ба о?у ва шо?гавазн?о шикор мекунанд.
Вобаста ба тавсия?ои (рекомендации) ТУТ/ ОПТ ва ЮНЕП бояд шарт?ои зеринро барои ташкил намудани шикори варзиши и?ро шавад.
-муайяннамудани усули шикор;
-муносибкардани афзоиши ба даст омада ;
-камнамудани муддати мавсим ;
-минта?а?ое, ки дар он?о шикор намудан мумкин аст ;
-ташкил намудан барои ?амъкардани партов?о.
Минта?а?ои байналхал?? ва марказ?ои туризми эколог?.
Аврупо: Масо?ати он 10498 хазор км2 дарбар мегирад. Тавсифномаи минта?аи Аврупо (дар чадвали 5) нишон дода шудааст. Ниго? накарда ба масо?ати на он ?адар калон табиати Аврупо гуногун мебошад. Аврупо ?ойи намоёнро барои инкишофи туризм иш?ол менамояд. Ба ?иссаи ?амаи мамлакат?ои Аврупо 18 фоизи а?олии кураи замин зиндаг? мекунад, зиёда аз 70 фоизи бозори байналхал?? туристи ва та?рибан 69 фоизи асъор?ои воридшуда рост меояд. Яке аз минта?а?ое мебошад, ки туристон зиёд ворид мешавад, ва намуди туризми эколог? дар ин минта?а хело инкишоф ёфтааст.
Амрикои Шимол? –сеюм континенти кураи замин ба ?исоб меравад. Масо?аташ 24238хазор км2-ро дарбар мегирад ва ба он Греландия ва
?азираи Ба?ри Кабир дохил мешавад. Маълумот?ои ченаки ?аламрав зичи а?оли ва сат?и урбанизатсия нишон дода шудааст (дар ?адвали 6).
Дар худи Канада 34- парки милл? мав?уд аст, ки дар он?о ин намуди туризм инкишоф ёфтааст. Ва яке аз ?ой?ои истиро?ати (туристони хори?и) ба ?исоб меравад.
?адвали 5
№ |
Номгўи минта?а?о
|
Масо?ат |
Зичи а?ол?,наф. |
А?олии |
А?олии |
1
|
Аврупои Шимол? |
853090 |
30 |
84 |
16 |
2 |
Скандинаваи ?ануб? |
456564 |
61 |
87 |
13
|
3 |
?азира?ои Британи |
315160
|
291 |
87 |
13 |
4 |
Мамлакат?ои Бенилюкс |
73016 |
302 |
92 |
8 |
5 |
Германия |
356910 |
229 |
86 |
14 |
6 |
Фаронса |
|
|
|
|
7 |
Ним?азираи Пиринс |
597170 |
80 |
69 |
31 |
8 |
Ним?азираи Альпи |
301270 |
196 |
69 |
31 |
9 |
Мамлакат?ои Алпи |
94275 |
175 |
58 |
42 |
10 |
Аврупои Маркази |
522180 |
124 |
65 |
35 |
11 |
Балкани ?арб? |
162135 |
140 |
44 |
56 |
12 |
Балгория ва Гретсия |
263164 |
95 |
65 |
35 |
13 |
Румыния, Молдова, Украина |
867740 |
92 |
62 |
38 |
14 |
Мамлакат?ои Балтии ва Белоруссия |
375656 |
49 |
69 |
31 |
15 |
Россия |
17075400 |
9 |
74 |
26 |
?адвали 6
Таснифномаи асоси Канада, ШМА,Мекихо
|
Номгўи минта?а?о |
Масо?ат км2 |
Зичии а?ол? наф ,ба 1км2 |
А?олии ша?р% |
А?олии де?от% |
1 |
Канада |
9220970 |
3 |
78 |
22 |
2 |
ШМА |
9166600 |
28 |
75 |
25 |
3 |
Аляска |
1518800 |
0.3 |
68 |
32 |
4 |
Гавай |
16759 |
69 |
89 |
11 |
5 |
Мехико |
1958200 |
46 |
74 |
26 |
Амрикои Маркази ва ?ануб? аз ?ама кураи замин, ки дорои табиати гуногун ва нотакрор ниго? дошта шудааст. Маълумот?о дар бораи ?аламрав, зичи а?оли ва сат?и урбанизатсияи минта?аи Амрикои Марказ? ва ?ануб? нишон дода шудааст (дар ?адвали 7).
?адвали 7
№ п/п |
Номгуи минта?а?о |
Масо?ат км 2 |
Зичи а?олии наф ,ба 1км 2 |
А?олии ша?р % |
А?олии де?от % |
1 |
?азира?ои БассейнииКабир |
229005 |
153 |
45 |
55 |
2 |
Амрикои Марказ? |
509640 |
60 |
47 |
53 |
3 |
Амрикои Шимол? ва ?ануб? |
2879060 |
19 |
78 |
22 |
4 |
Амрикои ?арб? ва Шимол? |
2641230 |
16 |
64 |
36 |
5 |
Бразилия |
8511970 |
19 |
77 |
33 |
6 |
Амрикои ?анубии ?ануб |
3882790 |
13 |
83 |
17 |
Як ?атор минта?а?ое ?аст, ки дар он?о туризми эколог? инкишоф ёфтааст: Африка- масо?аташ 30335 ?аз км2 ; Осиё -43608 ?аз км2 ; Австралия ва Океания –масо?аташ 8508238 км 2-ро дарбар мегирад .
То?икистон минта?аи туризми эколог?.
Масо?ати ?аламрави ?ум?урии То?икистон 143,1 ?аз км 2-ро дарбар мегирад. ?аламрави ?ум?ури на он ?адар калон бошад, ?ам 22% -и он минта?аи туристии эколог? эълон шудааст. Яке аз функсия?ои асоси му?офизати табиати бе?амто, ёдгори?ои таърих? ва мерос? фар?анги мамлакат барои насл?ои оянда .
Вобаста ба та?лил?ое, ки соли 2004 гузаронида шуда буд масо?ати умуми ?аламрави ми?офизати табиат 3,1млн гектарро ташкил меди?ад,, ки он ба худ 4 –мамнуъго?, ки масо?ати умумиаш 173418 гектар,13-парваришго?, ки масо?аташ 313260 гектар, як парки милли, ки масо?аташ 2,6млн гектар, як парки таърихии табии масо?аташ -3000 гектар ва як парки табии масо?аташ 3805 гекрарро ташкил меди?ад.
Парки милл?, мамнуъго?и таби? ва ?аламрав?ои асоси му?офизати То?икистон.
Мамнуъго?и «Бешаи палангон» соли 1938 ташкил шуда, масо?ати умуми 49,7 ?аз гекрарро ташкил меди?ад. Аз тарафи ?ануби ?ум?ури дар баланди 300-500м ?ойгир мебошад. Ма?сади асоси ташкил намудани он ин ниго? доштани беша?ои ту?айзори а?иб ( 24?аз гектар бешаи ту?айзор ), ?амчунин ?ангали Осиёи Миёна номгузори шудааст. Афсус, ки дар мамнуъго? паланг нигох дошта нашуд, аммо дар ?аламрави мамнуъго? о?уи бухоро?, гурбаи ?амиш?, бузи дашт?, фазан, кофтори ало(гиена полосатая),, аз он ?умла намояндагони фауна ниго? дошта шудааст .
Мамнуъго? дар Вилояти Хатлон ?ойгир мебошад, ки аз шахри Душанбе то мамнуъго? бо мошини сабукрав 4-соат ро? мебошад. Нархи сафар то объект бо такси 7- долл ва бо автобус 4-долл амрикоиро ташкил медихад. На он ?адар дуртар аз мамнуъго? ну?таи та?или мав?уд аст, ва барои туристон ва тамошобин?о ну?та?ои хуроки милл? барои туристон тайёр мекунанд. Нархи он?о та?рибан барои ношуста(завтрак) 2-2,5 долл, хуроки нисфируз? (обед) 3-4 долл ва хуроки шом 4-5долл барои як турист рост меояд .
Ба ?айр аз пардохти хизматрасони, барои ?ар як турист дар ?аламрави мамнуъго? истоданашон 1долл амрикои пардохт мекунанд.
Мамнуъго?и «Ромит » соли 1959 ташкил шудааст, масо?аташ 16,2 хаз гекрарро ташкил медихад. ?аламрави мамнуъго? серхорсанг ва манзара?ои сангин и?ота мекунад, ки дар баланди 1176-3195м аз сатхи ба?р ?ойгир мебошад. Яке аз дастовард?ои ин мамнуъго?: ин ба таври сунъ? парвариш намудани о?у?ои бухоро?, ниго? доштани комплекси генофондии табии мебошад.
Мамнуьго? дар хушманзараи Дарёи Ромит, на он ?адар дуртар аз ша?ри Ва?дат ?ойгир мебошад. Мамнуъго? 80-км дуртар аз шахри Душанбе ?ойгир мебошад. Ворид шудан ба ?аламрави мамнуъго? ташкил мешавад, бо розиги маъмурияти мамнуъго? ва бо наклиёти муайян карда шуда. Дараи Ромит минта?аи туризм эълон шудааст ва ба туристони воридшуда маъмурияти мамнуъго? хизмат?ои турист?, ва аз он ?умла экскурсия бо забони англис? пешни?од мекунанд.
Мамнуъго?и «Дашти ?ум » соли 1983ташкил шудааст, аз тарафи ?ануб ?атор ку??ои Дарвоз, масо?аташ 19,7 ?аз гектарро ташкил меди?ад. Ма?сади ташкил намудани мамнуъго? дар ?аламрави Осиёи Миёна дар он буд: бузи винтороги, морхура ва аз он ?умла гусфанд?ои ёбо?, ки дар Осиёи Миёна мав?уд аст, ниго? дошта мешавад .Мамнуъго? дар Но?ияи Шурободи Вилояти Хатлон чойгир мебошад.
Дар мамнуъго? бештар намуд?ои туризми эколог?, варзиши –ку?? ва шикори сурати (фотоохота) инкишоф додан мумкин аст.
Мамнуъгох дорои флора ва фаунаи гуногун, аз он ?умла дорои манзара?ои а?иб мебошад. Яке аз хусусияти асоси ин мамнуъго? дар он аст, ки дар он?о буз?ои винторог? мав?уданд, ки дар ?а?он шумораи он?о хело кам мондааст, ва дар китоби сурхи байналмилали ?айд шудааст.
Мамнуъго?и «Зоркул» соли 2000-ум ба ?ойи базаи парваришго?и Зоркул ташкил шудааст. Масо?ати умумияш 87,7 ?аз гектарро ташкил меди?ад, ва дар ?аламрави Мур?об ва Ишкошими ВМКБ ?ойгир мебошад.
Ма?сади ташкил намудани мамнуъго? ин му?офизати комплекси табиати Шар?и Помир мебошад. Системаи асоси ?аламрави му?офизатии табиати То?икистон ?ама манзара?ои гуногуни табиатро дарбар мегирад.
Бо шарофати он та?рибан 1200- намуди растани, 85 -намуди ?айвоноти ширхур, 10 –намуди ?айвоноти хазанда ,49-намуди мо?и ,346-намуди
паранда, ки бисёри он?о шу?рати байнал?алки доранд. Айни замон дар ?ум?ур? 162-объекти турист? мав?уд аст парваришго?: Дар ?аламрави ?ум?ур? 13-парваришго? ташкил шудааст, ки аз он 8-тояш комплекс? мебошад: Зарафшони, Искандар кул, Чилдухтарон, Сангвори, Мазкури, Октоши, ?арато?, ма?сади ин комплекси му?офизати табиат дар ниго?дори гусфанди севертсова, фазани зарафшон?, ?ози ку?? ,гусфанд? ку??, паланги барф? пистаи редколес? ва ?айра мебошад.
-3 парваришго?и ботаник?:- Сайватини, Кусавилсайи ва Алмосини, ки барои ниго?дори арчаи ?ангал? ва бар?арор намудани ?ой?ое, ки унгерни Виктор меруяд, пешбин? шудааст.
-2парваришго?и зоолог? Дашти Чум ва Камаров пешбин? шудааст, барои ниго?дори бузи винтороги «морхур », ниго?бини хирси тян –шуни ва ?айра.
Масо?ати умумии парваришго? 31326гектар, ё ки 35 фоизи ?аламрави ?ум?уриро ташкил меди?ад.
Парваришго?и калонтарин Мозкули, ки дар Помир ?ойгир мебошад, масо?аташ 66,9?аз гектар, ва аз ?ама хурдтарин дар Зарафшон дар ку??ои «Фон» ?ойгир мебошад, ки масо?аташ 2,3 ?аз гектарро ташкил медихад.
Ма?сади дигари ташкил намудани парваришго? аз он ?умла ин ниго?дори захира?ои табии,му?офизати манзара?ои а?иб, ?аламрави рекриатсион? ва ёдгори?ои таби? мебошад .
Парки миллии То?икистон (ПМТ) соли 1992 20-май та?ти ра?ами №267 аз тарафи Вазирони ?ум?урииТо?икистон ташкил шудааст.
Ма?сад-муста?кам намудани му?офизати табиат, захира?ои таби?, намуд?ои флора ва фаунаи нобуд шуда истода, минта?а?ои эколог?, ёдгори?ои таърих? ва фар?анг? табиат, ташкил ва инкишофи туризм дар ?ум?урии То?икистон мебошад. Парки миллии То?икистон ?исми Вилояти Мухтори Ку?истони Бадахшон (ВМКБ), но?ия?ои ?иргатол ва Тавилдараи ?ум?урии То?икистонро дарбар мегирад. Парки миллии То?икистон калонтарин ва асоситарин ?аламрави му?офизати ?ум?ур? (ва Осиёи Марказ? ) ба ?исоб меравад.
Масо?аташ 2,6млн гектар, ё ки 18%-ро ташкил мекунад аз масо?ати умуми То?икистон ,60% -и ?аламрави (ВМКБ) дарбар мегирад .
Парки миллии То?икистон соли 2030 статуси биосфериро доро шуда ба ЮНЕСКО дохил мешавад. Дар ин равия кор карда истодаанд.
ПМТ – ба на?ша гирифтааст, бо ма?алл?ое, ки дар гирду атрофи парк исти?омат мекунанд, ?амкори карда ва барои (?ама гуна чорабини?о, инкишоф додани системаи хизматрасони кумак расонанд), ва аз ?исоби он мизди ме?нати ва даромади иловаг? пайдо кунанд.
Парки табию фар?анги «Ширкент» дар ?ариби ша?ри Турсунзода 70 км дуртар аз ша?ри Душанбе ?ойгир мебошад. Парк пешни?од мекунад : ташкил намудани тур?ои ку?и-варзиш?, рекриатсион?, тамошо кардани захира?ои табии ва ?айра.
Пеш аз ворид шудан ба ?аламрав бояд заявка барои на?лиёти муайян додан даркор аст.
Парки табии «Сари Хосор» дар нохияи Бал?увон ?ойгир мебошад.. Бо ?арори ?укумати ?ум?урии То?икистон но?ияи Бал?увон минта?аи туризми байналхал?? эълон шудааст. Масо?ати парк зиёда аз 300км дуртар аз ша?ри Душанбе ?ойгир аст.
Чи хеле, ки маълум шуд дар ?ум?урии То?икистон ?амаи шароит барои инкишоф додани туризми эколог? мав?уд аст, барои муста?кам намудани он бояд:
-мабла?гузор? ба ин намуди туризм;
- мутахассисон ба ин со?а ;
-муста?кам намудани инфрасохтор ;
Просмотр: 3315
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved