Дата: 2016-04-29
Дар ?аёти во?еии инсон нарх ва фа?миши он ба як чизи содда ва му?аррар? табдил ёфтааст. Аз кўдаки хурдсол то одамони синну соли гуногун онро бо мавриду бе маврид талаффуз менамоянд.
Дар олами бозори муосир ягон чиз бидуни нарх хариду фурўш карда намешавад. ?ар як неъмат, молу ма?сулот, хадамот ва миллион раванду ?одиса?ои и?тисодию и?тимо? ?о? дар доираи ?о?агидории инфирод? ва ?о? ?о?агии ?а?он? бошад, ба доираи нуфус ва таъсири нарху нархгузор? кашида мешавад.
Нарх яке аз омил?ои му?имтарини и?тисоди бозор? буда, ?амчун манобеъи асосии таъмини маълумот барои ?абул намудани чора?ои таъхирнопазири идора хизмат мекунад.
Нарх ?амчун фишанги асосии танзими фаъолияти бисёр?ан-баи ?о?агидории фирма, тар?резию идоракун?, тавлиду фурўш, ти?орату молия ва муста?камгардонии робита?ои ?амдигарию бурунмарз? баромад мекунад.
Нарх гарчанде дар назар содда намояд, ?ам он дорои се?ру муаммо?ои беинти?о мебошад. Аз ин ?о мутафаккирон таи ?ар-н?ои зиёд барои кушодани ин сирру асрори нарх кўшиш?ои зиёде ба хар? додаанд.
Намоёнтарин аш?осоне, ки бо таври илм? ба ин масъала шу?л варзидаанд — классикони «и?тисоди сиёс?» (А. Смит, Д. Ри-кардо, К. Маркс) буданд. Он?о якўмин шуда, назарияи харо?о-тии нархро тавсиф намудаанд.
Чи тавре маълум аст, нарх ?амчун ифодаи пулии арзиш (ё худ ?иммат)-и мол баромад мекунад. Арзиш, ме?нати дар мол та?ассумёфтаи молисте?солкунанда мебошад. Нарх дар ин асно тиб?и харо?оти миёнаи кор?она?ое, ки ин гурў?и мол?оро тавлид кардаанд, ташкил карда мешавад.
Аз таърифи марксистии нарх хулоса бар меояд, ки ?ав?ари марказии онро назарияи ме?натии арзиш ташкил меди?ад.
Аз сабаби соф сирати назарияв? доштани ?ам арзиш ва ?ам ме?нат ва ми?доран ченнашаванда будани он?о, нарх ?ам ба муаммо?ои он?о дучор гардида, аз рўи ма?мўи масрифот?о ?амъбаст карда мешавад.
Баробари ин бояд тазаккур дод, ки дар олами и?тисод ва табиат на ?ама чиз маврид ва нати?аи масрафи ме?нат мебошад (замин, об, сарват?ои табиат, зеризамин?). Аз ин нига? ?иммати ?а?и?ии ин чиз?оро тиб?и методологияи марксист? муайян кардан аз имкон берун мебошад.
Дар шароити ?озира оиди ташаккули нарх ду равияро аз ?амдигар фар? мекунанд: а) равияи бозор? ва б) равияи тав-лидот? (масраф).
Равияи бозор?, рафторе дар та??и?и нарху нархгузорие мебошад, ки дар мояи омўзиши конъюктураи бозор, та?озо, арза, ра?обат ва дигар омил?ову амали механизми бозор сурат мегирад.
Равияи тавлидот?, чунон шакли ?исобу китоби нархму?ар-раркуние дониста мешавад, ки он дар чорчўбаи масрифоти ис-те?сол? (сарфи ме?нати ?ор?) ташкил карда мешавад.
Равияи аввал (бозор?), равияе мебошад, ки тарафдорони он нархро ?амчун шакли ифодаи ?иммати неъмат?о, ки дар раванди муомилот зу?ур мегардад ?адршинос? менамояд. Дар ин маъ-нидодкуни ду ла?за назаррас мебошад:
— ла?заи якўм — нарх муста?иман бо ?иммат ва манфиатнокии мол ?амчун объекти истеъмол ало?аманд мебошад;
— ла?заи дуввўм — нархи мол ?амчун мо?ияти и?тисод? фа?ат ?ангоми мубодила шудани он ба пул ё худ ба моли дигар зо?ир мегардад. Аз гуфта?ои боло хулоса бар меояд, ки нарх бидуни мол, хариду фурўш, бозор ва унсур?ои асосии он имконнопазир аст. Нархро тан?о бозор ?обилияти муайян кардан дорад.
Равияи дуввўм (тавлидот?) равияе мебошад, ки дар асоси та?лили нархгузор? ало?амандии нарх бо омил?ои исте?солот (ме?нат) гузошта мешавад. Та??и?и он ч? тавре дар аввал ?айд карда гузаштем, аз назарияи ме?натии арзиш (К. Маркс) ?изо мегирад. «Нарх шакли бо пул ифода ёфтаи арзиш мебошад».
Таи сол?ои охир, ки адабиёт?ои бешумори и?тисод? дастраси мо гардидаанд, маълум мегардад, ки перомуни нарх таъ-риф?ои мухталиф ву?уд доранд. Дар байни он?о метавон якеро номбар намуд, ки ба ?адри имкон маъ?ули и?тисоддонон гардидааст. «Нарх баробар аст ба харо?от?ои исте?солкунанда ?амъи санъати мене?ер»(24, 7).
Муаллифони китобчаи «Стратегияи нархгузор?» тавонистанд нархро аз нига?и худ чунин тавсиф ди?анд. «Нархи моли мушаххас — ифодаи пулии ма?мўи омил?ои нархро муайянкунанда мебошад, ки дар айни ?ол амал менамоянд». (24, 7).
Мо?ияти аслии нарх бо воситаи вазифа?о(функсия?о)-и он дарк ва та?лил карда мешавад. Дар аксарияти фан?ои мушаххаси и?тисод?, вобаста бо хислат ва объекти та?лил вазифа?ои гуногуни нарх пешни?од карда мешавад. Охирон аз сират ва му-?ити амал дар ?авза?ои гуногуни и?тисод (со?а?ои исте?солоти модд?, ?айримодд?), сат?и та?лил (микро, макро, мезо, мегои?тисод), хислати со?а (саноат, на?лиёт, савдо...), тарз ва услуби амал? гардондани худи механизми нарх, характери низоми и?тисод? (бозор?, амр?, суннат?, мухталат...), тарзи танзиму истифода ва ?айра вобастаг? дорад.
Просмотр: 7465
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved