Дата: 2016-03-05
Накша:
Инсон - дара?аи ташаккулёфтаи организми зинда дар сайёраи Замин аст. ? - субекти раванди ?амъият? - таърих? буда, инкишофи материал? ва маънавию мадании сайёраи Заминро таъмин мекунад, аз ?и?ати генетик? бо дигар шакл?ои ?аёт? ало?амандии зич дорад, ба туфайли ?обилияти исте?сол?, коркарди ашёи ме?нат, нут? ва шуури тара??? намудаю фаъолияти эъ?одкор? аз олами ?айвонот ?удо гардидааст.
Табиати биои?тимоии инсон инъикоскунандаи ?аёт ва системаи шароити зист буда, ба он элемент?ои ?ам биолог? ва ?ам и?тимо? таъсир мекунад.Ин шароит водор мекунад, ки ба мутоби?шавии биолог? ва и?тимо? зарурият пайдо гардад. Мутоби?шавии биолог? хусусияти му?им дошта, таъминкунандаи ниго?дории функсияи биолог? ва и?тимо? мебошад, ки ?ангоми инкишофёб? омили асосии мутоби?аткунанда ба ?исоб меравад. Аз ин р? ?амчун намуди муташакил инсон ва фаъолияти ? натан?о ба му?ити зист вобаста, балки омили асосии дигаргункунандаи сарвати табии маъсуб меёбад.
Инсон бо хиради азал? доштанаш дар шароити вазнини ?аёт ро?и зиндагии худро ёфт, яъне заминро азхуд намуда хо?агии кишоварзиро ба ро? монд ва талаботи худро ?онеъ гардонд. Ин худ як раванде буд, ки таркиби сарвати табииро ?удрати та?йидодан пайдо кард. Та?йирёбии сарвати табии ва таркиби он дар оянда ба худи инсон низ таъсир намуда ?аёти ?ро дигаргун намуд (бевосита ба дарозии умр, гирифтор? ба бемори?ои гуногун, таъсири офат?ои табии).
Аз р?и маълумоти Итти?оди Умуми?а?онии тандуруст? бар меояд, ки тандурустии инсон - ин ?олати ру??, табиию и?тимоии бе?дошти ?ст. Танси?атии инсон аз ну?таи назари фалсаф? - ин категорияи баробарии ?ам ми?дор? ?ам сифат? буда, аз амал? гаштани ху?у?и шахс? ва ?амъият? со?иб гаштан ба идора намудани ин ?у?у??о аст. Аз ну?таи назари и?тисод? – и?тимо? танси?атии инсон ин потенсиали таби?, хиради ?амъият, ки барои арзиши маънав?, ру?? равона карда шудааст.
Андозаи аз даст додани саломат? дар нишонди?андаи бемор?, вайрон шудани сохтор ва функсияи организм инъикос меёбад, ки ?обилияти адаптивии инсон та?йир меёбад. Ба ?обилияти инсон ва саломатии он нишонди?анда?ои табии инкишофи организми инсон ба инобат гирифта мешавад, ки роли нишондихандаи биохимияв? хеле назаррас аст.
Олимон муайян кардаанд, ки нишонди?андаи бемори?о па?ншавии онро инъикос менамояд, кадоме, ки ми?дори бемор? дар як сол ба 1000 зарб карда шуда, ?амчунин ми?дори миёнаи шумораи а?ол? низ ба инобат гирифта мешавад. Ин нишонди?андаи манфии саломатии ин ё он ша?р ё но?ияро инъикос мекунад.
Аз р?и маълумоти Итти?оди Умуми?а?онии тандуруст? ?олати саломатии инсон дар давлат?ои ?а?он гуногун буда, якчанд омил?о ба он таъсир мекунад. Ба ?олати танси?атии инсон бевосита таъминоти и?тисод? таъсир мекунад, ки он 50- 60 % саломатии инсон ба он вобаста аст, 20 – 30 % саломатии инсон ба дара?аи сифати хизматрасонии тиб вобаста аст, тан?о 18 - 20 % саломатии инсон ба му?ити зист ва сифати сарвати табии вобаста бошад ?ам, лекин роли ин омил беандоза бузург аст. Сарвати табиие нест, ки инсон онро дар р?згори худ истифода набарад аз ин ли?оз аз ?ар тараф ба саломатии инсон гуногун шуда сарвати табии таъсири худро мерасонад. Масалан ?ангоми дар таркиби об аз 1,5 м\г зиёд будани консентратсияи пайвастаги?ои за?р? дар дандон?ои инсон до??о пайдо мешаванд Дар ва?ти дурру дароз истеъмоли оби дар таркибаш 0,025м\г метил, симоб дошта вайроншавии системаи асаб дар инсон ба амал меояд. хангоми истеъмоли оби дар таркибаш 100 мг\г консентратсияи натрий дошта хурдсолон ба баланд шудани фишори хун гирифтор мешаванд. Па?н шудани бемори?ои сирояти бешар ба воситаи ?аво, об, хок вобаста буда ба о?ибат?ои па?ншавии холера, зардпарвин, тиф, туберкулёз меоварад. хар як сарвати табии метавонад сабаби асосии па?ншавии бемори?о гардад.
Дар ва?ти нодуруст ниго?дор? ва ё р?йп?ш намудани за?рхимикат?о, пору?ои минерал?, модда?ои химияв? - па?ншавии бемори?ои эндикрионолог?, аемияи к?дакон, туберкулёз ба амал меояд.
Мувофи?и маълумоти Итти?оди Умуми?а?онии тандуруст? дар охири асри ХХ зиёда аз 7 млн. нафар одамон гирифтори бемори?ои ба сарвати табии ва сифати он вобаста буда гирифтор шуданд ва аз он?о бештар аз 500 ?азор нафарашон ба марг расиданд. Ин ?олат ба дарозии умри инсон таъсир мекунад, ки он сол то сол кам шуда истодааст. Ниго?дории саломатии инсон ё ба ву?удомадани бемори?ои гуногун ин ало?амандии мураккаби дохили экосистема ва биоэкосистема буда, таъсири омил?о ба он хеле назаррас аст. Аз ин бар меояд, ки ?ар як сарвати табии ба ?амдигар ?амчун занчир дар ало?амандии том ву?уд дошта, бевосита ба саломатии инсон таъсир мерасонад.
2. Нишонди?андаи ?олати эколог? дар Точикистон.
Аз маълумоти олимон бар меояд, ки ду нишонда?андаи ?олати эколог? муайян карда шудааст :
1. Нишонди?андае, ки танси?атии инсонро инъикос мекунад, ин ба раванд?ои и?тимои табии нигаронида шудааст, он бевосита дар асоси ба ?ам ало?амандии шароити и?тимо? ва му?ити табии техногениро ба ?ам вобаст намуда ба динамикаи дарозии умр таъсир мекунад: Масалан нишонди?аи пасти дароз умри инсон ва афзудани фавт ин нишонди?андаест, ки ?олати танси?ати инсон хеле дар доира паст ?арор доштанаш инъикос мегардад. Аз р?и а?идаи М.С. Бедний «таваллуди зиёд ва фавти баланд ба давлат?ои аз ?и?ати эколог? а?ибмонда хос буда, дар ин давлат?о и?тисодиёти паст, шароити и?тимоии бе ни?оят но?уллай ?укмфармо аст.Дар шароити таввалуди зиёд ва шароити и?тимои и?тисод? паст буда, ?олати танси?ати инсон манф? гардида боиси па?н шудани бемори?ои гуногун мегардад»
Муайян карда шудааст, ки давраи афзудани шумораи фавт ба давраи истифодаи васеъи химизасияи хо?агии ?ишло? рост меояд. хангоми ба?о додан ба фавт аз тарафи олимон маълум гардид, ки нисбати а?олии ша?р, а?олии дар де?от зиндаг? кунанда бештар ба марг гирифтор мешаванд, зеро таъсири за?рхимикат?о ба ин а?оли?о зиёдтар будааст.
Аз ?ама хатарноктарин ?одиса барои танси?атии инсон ин па?ншудани за?рхимикат?о дар ?аво аст. Сол?ои пеш барои коркарди пахта бештар авиохимияро истифода мебурданд, ки ин ба афзудани фавт меовард, ?оло бошад ин усул аз байн рафт ва нисбатан фавт низ дар байни а?олии дар де?от зиндаг? дошта паст гардид.
Тад?икоти донишго?и эпидемолог? ва гигиен? нишон дод, ки соле ?а?ми истифодаи пестисид 14,5 000 т.ро ташкил меди?ад, ки аз он 42% таъсири фаъол ва миёна фаъол дорад. Ин за?рхимикатро барои коркарди шол?, ?уворимакка, пахта истифода мебаранд. Ин истифодабар? ба таркиби об, хок, ?аво бетаъсир набуда, бевосита ба саломатии инсон таъсири худро мерасонад. Фишори пестисиди асосан дар но?ия?ои хо?агии ?ишло? риво? ёфта бештар дида мешавад, ки ба ин но?ия?о Конибодом, Исфара, Бобо?он Fафуров, ?аббор Расулов, Зафаробод, Масчо? шомил аст. Дар ин но?ия?о бештар бо?имонда?ои пестисид?о дар об?авз?ои кушод ?амъ шуда ба об?ои зери замин? ?амро? мегардад ва ?атто ба об?ои н?шок? таъсир мерасонад,ки он ?амчун зан?ир аз як сарват ба сарвати дигар гузашта таркиби табии онро дигаргун мекунад.
Бо?имонда?ои пестисид?о натан?о ба об, балки ба таркиби ?аво низ таъсир мерасонад.Гур??и зиёди а?олии ин марз?о дар нати?аи ?амро? шудани за?рхимикат?о ба таркиби ?аво, об ва ма?сулоти ?изо? ба бемори?ои гуногун гирифтор мешаванд. Му?имтарин вазифа дар замони муосир ом?зиши механизми интоксикатсияи за?рхимикат?ои таркиби ма?сулоти хо?агии кишоварз? ва сарват?ои табии аст, ки то ч? андоза ба саломатии инсон таъсир менамояд. Муайян карда шудааст, ки таъсири за?рхимикат?о ба биота низ назаррас буда, боиси вайроншудани экосистемаи ма?ал?ои зерин мегардад.
2. Бо баробари сохтани обанбор?о, аз худ намудани массив?ои таби?, инкишоф додани ша?р?ои калон, фаъолияти корхона?ои саноат? та?йир додани ?олати табии ба амал меояд. Махсусан ?араён?ои ?аво та?йир ёфта боиси афзудани шамол, фаъолияти эрозионии он мегардад. Омили асосии таъсиркунанда ин нобаробар гарм шудани ?арорату, бухор гаштани об дар марз?ои азхуд шаванда ба ?исоб меравад, ки дар нати?а дигаргунии ?арорати шабонаруз? ба амал меояд. Ин ?олат ба одамоне, ки бештар бемори?ои дил, ди??и нафас доранд таъсир мерасонад ин ин бемори?оро ба хуру? меоварад.
Муайян карда шудааст, ки дар байни гуногун пайвастаги?ои химияв?, ки дар нати?аи гуногун ро?хо ба таркиби ?аво ?амро? мегардад зиёда аз 28 ингредиент?о за?рнок ба саломатии инсон хавфи зиёд меоварад, аз ин пайвастаги?ои химияв? бенз – 0- пирен, аммиак,сулфур, алдегид, фармалдегид, толуол доимо дар гардиш буда ба саломатии инсон таъсири худро мерасонад. Аз тат?и?оти олимон бар меояд, ки одамоне, ки бештар аз бемори?ои сактаи дил, системаи эндокриннолог?, диабети ?анд шикоят доранд дар марз?ои саноат тара??? намуда зиндаг? мекунанд. Мутахассисони со?аи тиб муайян кардаанд, ки таъсири техноген? ба му?ити зист ба он меоварад, ки а?олии ма?алро ба бемори?ои нооромии ру?? гирифтор месозад.Аз ин р? вазияти марз?ое, ки дар он ?ой а?ол? зиндаги? мекунад вобаста ба ?одиса?о ва раванд?ои техноген? ба?ои эколог? дода ба пан? дара?а та?сим кардааанд, ки ин та?симот дар То?икистони Шимол? бештар ом?хта шудааст:
1 Дара?аи мусоид.
2 Дара?аи ?аноатбахш.
3. Дара?аи бошиддат.
4. Дара?аи б??рон?
5. Дара?аи ?алокатовар.
Ба дара?аи мусоид марз?ои кам азхуд шуда, ворид карда шудааст,ки дар ин марз ?ам аз ?иати табии ва ?ам аз ?и?ати таъсири инсон ба сарвати табии дигаргун? назаррас нест. Масо?ати замин?ои вайрон гардида аз 10 % зиёд набуда, ?обилияти бар?ароршав? дорад ва ба танси?атии инсон наон?адар таъсир мерасонад. Олимон ?ангоми тат?и?от муайян карданд, ки ба ин дара?аи мусоид бештар марз?ои массиви Палос, Мирзоравот хос аст.
Дара?аи ?аноатбахш – ин марз?о ?исман аз худ гашта, та?йироти наон?адар зиёдро дар му?ити табии ба амал овардаанд. Масо?ати замин?ои вайронгашта аз 20% зиёд набуда, дар ин марз?о доимо та?йирёбии ?одиса?ои табии, табии – техноген?, техноген? - геолог? ба амал меояд. Ба ин марз?о но?ияи Истаравшан, Fонч?, Масчо? бштар хос аст.
Дара?аи бошиддат. Ба ин дара?а бештар марз?ое дохил карда шудааст, ки пойма?ои дарёю терраса?ои он, ё худ замин?ои чарого??, ки дар асоси он масо?ати вайроншавии замин аз 30% зиёд нест. Дар ин марз?о та?йироти ?одиса?ои таби?, табии техногне? бештар ба амал меояд. Ин замин?ои вайроншуда со?ил?ои дарёи Сир ва замин?ои чарого?ии к???ои Му?ул ва ?урамаро дар бар мегирад.
Дара?аи б??рон? - замин?ои ш?рокшудаи хо?ба?ир?он, Исфара, Ашт, ?айро??умро дар бар мегирад ва ин марз?о оби ифлосшудаи сат?и замин? ва замин? доранд Аз ин р? масо?ати вайроншудаи замин 40% -ро ташкил меди?ад, ки барои бар?аррор намудани ин марз?ои сол?ои зиёд ва мабла?и коф? заррур аст.
Дара?аи ?алокатовар - зона?ои партов?ои радиоактив?, сар?ади зонаи сейсмик?, зонаи фаъоли ?араён?ои боришот, кандашави, фур?равиро дар бар мегирад. хамчунин па?ншавии ?одисаю раванд?ои вайроншавии экосистема?о ба п?шиши хок, сат?и об, хок таъсир намуда масо?ати замин?ои вайроншуда 50% -ро ташкил меди?ад. Ба ин марз?о бештар ?аромазор, ?анубии Фар?онаро дохил кардаанд.
Просмотр: 2046
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved