Дата: 2016-03-05
Накша:
1. Таснифоти (классификатсия) замин?ои вайроншуда.
2. Проблема?ои рекултиватсияи замин?ои вайроншуда
Замин?ои вайрон шуда ин худ гум шудани хосияти табии замин ва ?абат?ои он аст. Барои пурратар ом?хтани замин?ои вайроншуда асосан онро классификатсия намудаанд, ки пеш аз ?ама сабаби пайдоиш, намудхои вайроншав?, марз?ои баву?удоии замин?ои вайрон шуда ба инобат гирифта мешавад.
Аз сарчашмаи илмие, ки марзи То?икистони Шимол? ом?хта шудааст бар меояд, ки яке сабаб?ои асосии замин?ои вайроншуда ин исте?соли кандани?ои гуногуни фоиданоки табии аст, ки боиси гуногун вайроншавии замин?о шудааст:
1. Исте?соли материал?ои сохтмони ша?ал ва рег бо тарзи кушод боиси ?осилшавии фурурав?, кандашав? мегардад, ки дар марз?ои Ма?рам, Ашт, Ошоба, Сом?ор, Мирзоработ, Овч? – ?аълача, Исфара па?н шудааст.
2. Исте?соли материал?ои р?йп?шкунанда ва сохтмон? боиси баву?удоии карер?о ва пастхам? гардида асосан дар Консой, ?уру?сой ва ?исми ?арбии к??и Му?ул ?ойгир шудааст.
3. Исте?соли доломит, о?аксанг, кварсит, гил бо тарзи кушод боиси баву?удоии пастхам?, фур?рафта?о гардида ин замин?ои вайроншуда дар Исфара, Гузан, Ш?роб бештар па?н гардида аст.
4. Исте?соли ру?, ну?ра, тилло, флюорит бо тарзи кушод, боиси баву?удоии карер?ои бузург, терраса?ои зинамонанди ?амвор шуда, ин тарзи замин?ои вайроншуда дар Тар?экан, Дарбаза, Такел? вомех?рад, исте?соли ру?, ну?ра, тилло, флюорит бо тарзи кушод, боиси баву?удоии карер?ои бузург, терраса?ои зинамонанди ?амвор шуда, ин тарзи замин?ои вайроншуда дар Тар?экан, Дарбаза, Такел?, Наугарзан, Апрелевка,Чорухдайрон дида мешаванд.
5. Исте?соли металл?ои ранга боиси баву?удоварии кандашав?, фур?рав? гашта ин замин?ои вайроншуда дар Конимансур, Чорухдайрон, Замбарак, Консой, Олтин- Топкан, Чолато па?н шудаанд.
6. Исте?соли элемент?ои радиоактив? бо ду тарз ба ро? монда шуда, асосан карер?ои бузург ва фур??алтида?оро ба ву?уд меорад ва ин замин?ои вайроншуда Саримсахл?, Табошар, домана?ои к???ои Му?улро дар бар гирифтааст.
7. Коркарди кандани?ои фоиданок дар марз?ои ниго?доранда- хвостахранили?а?оро ба ву?уд меоварад, ки дар Адрасмон – 1,2 Консой, Чорухдайрон,Чкаловск ин замин?ои вайронгашта асосан па?н шудаанд.
8. Исте?соли ангишт, нефт, ки бо ро?и зеризамин? ба даст меояд боиси баву?удоии террикон?о, шахта?о, деформатсияи сат?и замин мегардад ва ин намуд замин?ои вайроншуда дар Ш?роб, Нефтобод, Ким, Айритан па?н шудаанд.
9. Исте?соли санг?ои ?имматба?о ба тарзи шахтаг? ва кушод боиси баву?удоварии фур?рав?, ?ор, ?уйи обпарто гардида дар Адрасмон, Фир?закон, Конол ин тарзи замин?ои вайроншуда ба?айд гирифта шудааст.
10. Исте?соли намак фур?рафта?о, воронка?о, ва деформатсияи сат?и заминро ба ву?уд оварда дар Конинамак, Бахмалтеппа, Супетаг асосан замин?о вайроншударо бавучуд овардааст.
11. Замин?ое, ки ба обанбор?о банд аст сабаби ба ву?уд омадани зери об мондани замин?ои гирду атроф, ботло?зоршав?, ?уйбор?о ?авз?о мегардад ин замин?ои вайроншуда асосан дар ?истакуз,?ата?ан, ?айро??ум па?н гаштаанд.
12. Замин?ои ба сохтмон банд буда, боиси таъсири техногени ба замин мегардад, ки раванд?ои табииро метезонад ва дар пункт?ои а?олинишин асосан па?н мегардад.
Ма?сад аз ом?зиши ин классификатсияи замин?ои вайроншуда муайян кардани дара?аи вайроншав? буда, то ч? андоза барои бар?арор намудани он?о ва истифодаи замин барои хо?агии ?ишло? ро??ои ма?саднокро муайян кардан аст. Аз ин р? барои бар?арор намудани замин?ои вайроншуда аз р?и рекултиватсия низ классификатсияро олимон пешни?од кардаанд:
1. Замин?ои вайроншуда дар нати?аи фаъолияти хо?агии ?ишло? дар ин замин?о намуди рекултиватсия – бар?арорнамудани чарого??о, замин?ои корам, шинондани растани?ои бисёрсола му?арар када шудааст.
2. Замин?ое, ки ба хо?аги?ои ?ангал банд буда, замин?ои вайроншударо баву?уд меоваранд ва барои бар?арор намудани он?о зарур аст, ки растани?ои ба му?ит хосро бар?арор кунанд.
3. Замин?ое, ки ба хо?агии об банд, замин?ои вайроншударо ба ву?уд меоваранд, ки барои бар?арор кардани чунин замин?о об?авз?оро бо гуногун ма?сад равна бояд кард ( н?шок?, хо?аг? - коммунал?, таъминкунандаи хо?аги?ои ?ишло?, хо?агии мо?идор? ва саноат)
4. Замин?ое, ки барои хо?агии мо?идор? банд барои ин об?авз?оро ?амчун му?ити зисти мо?? истифода бурд.
5. Замин?ое, ки бо ма?сади рекриатсия истифода мегардад, барои ба замин?ои вайроншуда дурру дароз шомил нагаштанаш зона?ои истиро?ат?, бо??о, база?ои туристиро бояд ташкил намуд.
6 Замин?ое, ки а?амияти санитар? - гигиен? дорад, бештар барои партовго??о, хо?аги?о коммунал? истифода мегардад ва ин истифодабарии бо ма?сад худ бар?ароркунии замин?ои вайронгашта маъсуб меёбад.
2. Проблема?ои рекултиватсияи замин?ои вайроншуда
Проблема?ои замин?ои вайроншуда яке аз проблема?ои ба?сталаби замони муосир буда, ?амасола барои ?алли ин проблема чорабини?ои зиёд аз тарафи мутахссисон ва коркунони илм ?уста шуда истодааст. Ин проблема дар ?ар як давлат нишона?ои худро гузошта, барои фаъолияти инсон монеъа?о ба вучуд оварда истодааст Барои пешгир? намудани ин проблема ?ар як давлат к?шиш ба хар? меди?ад, ки ?ар ч? бештар ин проблема ?алли худро ёбад ва дар оянда он аз нав сар назанад. Вобаста ба мав?еи географ?, и?лим, сохти геолог?, геоморфолог?, таъсири фаъолияти инсон ба табиат замин?ои вайроншуда хусусияти ба худ хос доранд, ки ро??ои бар?арор намудани он низ аз ?ам фар? мекунад.
Масалан:
Замин?ои вилояти Су?д аз истифодаи бисёрсола ва кишти як намуди зироат?о ?олат?ои он дигаргун шуда истодааст, ки ба ?и?ати структураи хок вобастаг? дорад. Замин?ои дар но?ия?ои вилояти Су?д ву?уд дошта, дар замони Итти?оди Ш?рав? пурра барои ба даст овардани пахта истифода бурда мешуданд, баъди пошх?рии Итти?одиШ?рав? истифодаи ин гуна замин?о аз мадди хал? каме дур монд ё ин, ки шахсони ало?ида барои талаботи худ истифода мебурданд, аммо ми?дори зиёди замин?ои ?обили кишт аз гардиш боз монданд. Дар ин давра замин?ои зиёд ба чарого??ои доими табдил шуданд, ки чаронидани чорво дар замин?ои кишоварз? ба деградадсияи растани?ои ?амон минта?а ва ба сахт шудани сат?и р?и замин (хусусан дар фасл?ои ба?ору тобистон) оварда мерасонад. ?олати мелиоративии замин?ои мазкур ни?оят ташвишовар буд, имконияти ду бора ?осилгири дар як мавсими сол ?ариб ки номумкин гардид. Чи тавре ки дар паёми навбатии худ Президенти ?ум?урии То?икистон му?тарам Эмомали Ра?мон ба Ма?лиси Олии ?айд намуданд «Барои таъмини амнияти озу?авории кишвар татби?и чорабини?ои мушаххас доир ба истифодаи о?илонаи обу замин, баланд бардоштани ?осилнокии он, аз замин?ои об? гирифтани 2-3 ?осил, инчунин ?ори намудани шакл?ои муосири ташкиливу ?у?у?ии хо?агидор? зарур аст. Яке аз масъала?ои му?име, ки ?осилнокии зироат?ои кишоварз? ва таъмини амнияти озу?аваори аз он вобастаг? дорад ин бе?тар гардонидани ?олати мелиоративии замин?о ва азхудкунии замин?ои нав мебошад. Ба ин ма?сад дар давоми 10 соли охир аз ?исоби бу?ети давлат? ?ариб як миллиард сомон? мабла??о аз худ шуда, дар нати?а ?олати мелиоративии 83 ?аз га замин?о бе?тар гардида ва 7 ?аз га замин?ои нав обёри шуд» беасос набуда паёми мазкур дар ?одаи бе?тар кардани ?олати истифодаи замин, роли му?имро бозидани он ?арф зада, минъбад татби?и лои?а?ои мазкурро зини ба зина амали гардониданро талаб менамояд.
Аз ин бар меояд, ки ?ар як хо?аг? вазифадор аст, ки тамоми имконият?ои бар?арорнамоии худро ба?ри замин?ои вайроншуда истифода барад Дар но?ияи Ашт ?амаги 852,23 км за?буру за?каш?о мав?уд буда, аз он ?умла 55,1 км за?бур?ои байни хо?аг?, дохили хо?аг? бошад 791,12 км, аз ин ми?дор за?бур?ои кушода 786,92 км, п?шида 10,3км – ро такшкил меди?ад. Барои дар ?олати кори ниго? доштани ин хати за?бур?о ?ар сол 160 – 190 км тоза карда мешавад,. Аз 7810 га замин?ои ?олати мелиоративиашон ?айри?аноатбахш 6529 га замин?о ш?рхок аст. Барои бар?арор намудани ин замин?о дар но?ия 98 адад чо??ои амудии мелиоративии хушкунанда мав?уд буда, ?удуди замин?ое ки дар доираи ин чо??о мебошад 1560 га аст, агар фаъолияти ин чо??о бе?тар карда шавад, ?олати замин?ои мав?уда бе?тар мешавад. За?буру за?каш?о мав?уда сари вакт бояд тоза карда мешавад, то ки ба ш?рзании замин?о ва баланд шудани об?ои зеризамини монеъа гардад. Масаъалаи асоси дар ин ?ода эрозияи хок аз тасири шамол, об суръат мегирад. Мав?удияти хати му?офизати - ?ангал дар гузашта барои пешгирии эрозия аз таъсири шамол барои ба ву?уд омадани ин масъала монеъа мешуд, дар ва?т?ои ?озира дар бисёр но?ия?ои вилояти Су?д аз ин хат?ои?ангалии бузург бо ми?дори кам бо?и мондааст, ки барои пешгиррии ин масъала мусоидат карда наметавонад. Аз сабаби к?чак - к?чак ?ойгир будани майдони бо??о дар аксарият но?ия?о, имконияти вазидани шамолро метезонад.,аз ?амин ?исоб замин?ои дар ин минта?а мав?уд буда, аз ?исоби шусташавии таркиби хок бо воситаи об бештар дучор мегарданд. Хати му?офизати растани?о (лосопаласа?о), ки барои паст кардани шиддати вазидани шамол бунёд карда мешавад, дар муддати к?то? аз сабаби буридан ё беоби ми?доран кам гашта, дар нати?аи ин ?одиса ба эрозия гирифторшавии замин?о аз ?исоби шамол ду баробар меафзояд. Олимон ?айд мекунанд, ки замин?ои вайроншуда натан?о бо воситаи шамол ва об ба амал меояд, балки дар ва?ти ми?дори истифодаи бар зиёди нури?ои минерали ва инчунин бетартибона мондани об, риоя накардани ?оида?ои агромелиориатив? низ ба амал меояд. Проблемаи обтаъминкуни ва обмони дар бо??ои вилояти Су?д низба?сталаб аст,зеро дар аксар но?ия?о таъминоти об дар ин замин?о асосан тавассути шабакаи оби аз дарёи Сир ба вобаста аст, барои мунтазам кор кардани насос?ои обкаш ?увваи бар? кифояги бояд кунад. Инчуни сари ва?т тоза накардани об?авз?о, канал?ои сунъи аз проблема?ои мазкур буда, зиёда ба ин пайвастагихои химияв? дар ин об?авз?о ?амъшуда ба таркиби хок харо? мешавад ва боиси вайрон шудани таркиби хок мегардад, зиёда ба ин ба ма?вшавии флора ва фаунаи ин минта?а?о оварда мерасонад.
Дар муташани? гардидани проблемаи мазкур омил?ои гуногун аз ?умла омили антропоген? мав?еи калон дорад. Инсон аз он ла?зае, ки барои аз худ кардани замин?о шу?л кард, барои шаклан дигаргуншавии он замина гузошт, ки ландшафт?ои табииро ба ландшафт?ои сунъи табдил дод, ки албатта барои манфиат?ои худ буд. Олимон исбот карданд, ки дар замин?ои ну?та?ои а?олнишини хокаш нисбатан хокистар? ва зард ?обилияти дурру дароз нига?дории нами ву?уд дорад. Аз ин ?о бар меояд, ки ?обилияти нами ниго?дории он баланд бошад, дар фасл?ои зимистон ба баланд шудани об?ои зеризамин сабаб мешавад. Барои ин кандани силсила за?бур?о дар ин ма?ал?ои то 1 м чу?ури дошта ба за?бур?ои асоси пайваст намудан лозим меояд. Ин гуна тадбир ба кам шудани заминхои вайроншуда сабаб мегардад.
хар сол дар нати?аи замин?ои гуногунро ба обект?ои сохтмон, саноат, исте?соли кандани?ои фоиданок истифода бурдан кам шудани замин?ои ба хо?агии кишло? банд буда ба ?айд гирифта шуда истодааст. ?исми зиёди замин?ои вайроншуда дар нати?аи раванд?ои геодинамик? ва техноген? ба амал меояд. Аз ин р? рекултиватсияи замин дар асоси мар?ила ?ои гуногун мегузарад:
1 Мар?илаи аввал – мар?илаи тайёр? ва ё омодаг? ном дода шудааст. Дар ин мар?ила муайянкун?, тат?и?отгузарон?, ба тип?о ?удо кардани замин?ои вайроншуда ва па?ншавии он, ом?зиши шароити таби? ва ро??ои рекултиватсия, бо максади истифодабарии он, асоснок намоии и?тисод? ба инобат гирифта мешавад.
2. Мар?илаи дуюм - рекултиватсияи техник?. Ин мар?ила дар асоси муайян намудани мар?илаи аввал амал намуда, о?илона истифодабар? ва бар?арор намудани замин?ои вайроншуда дар асоси пешни?оди мар?илаи аввал ба ро? монда шудааст ( хамвор намудан..).Ин мар?ила барои он зарур аст, ки раванд?ои тозакун? баъди коркарди кандани?ои фоиданок дар маъди аввал буда ма?сад истифодаи о?илонаи замин барои хо?агии хал? аст. Дар ин мар?ила комплекси чорабини?о барои бе?тар намудани сифати химияв? ва физикии хок равона карда шудааст.
3. Мар?илаи сеюм – рекултиватсияи биолог? гузариш ба усули ма?садноки истифодабарии рекултиватсияи замини вайроншуда.
Ма?сад ба ин мар?ила?о ?удо кардани замин?ои вайроншуда интихоби ро?и дуруст ва кам сарфнамоии мабла? барои дар оянда замин?ои вайронгаштаро дар со?а?ои хо?агии ?ишло? истифода бурдан, ки дар ин самт роли тат?и?от?ои илм? хеле калон аст. Бар?арор намудани ?осилхезии хок, растани?ои бисёрсола, бе?тар намудани ?олати табии экосистема, паст намудани ?одиса ва раванд?ои экзогени, ки барои замин?о хароби?ои зиёд меоварад. Рекултиватсияи биолог? ин итмомди?андаи омодагии рекултиватсияи замин буда, замин?ои вайроншударо бо ма?сад?ои рекриатсион?, санитар? - гигиен? равона мекунад.. Самт?ои рекултиватсия бештар ба мав?еи географ?, и?лими ма?ал, сохти геологи, литолог?, хок, ва шароити и?тисод? вобаста аст.Чуноне, ки маълум аст дар тамоми г?шаю канори То?икистон норасогии ч?б дида мешавад бинобар ?амин ?ам шинондани дарахтон аз як тараф ин проблемаро ?ал намояд аз тарафи дигар замин?ои вайронгашта ?обилияти бар?ароршавиро аз нав пайдо мекунанд ва фонди ?ангал низ афзун гардида марз?ои зидди эрозион?, зидди сел, ниго?доранда?ои п?шиши хок, ниго?дорандаи зидди об?ои ?араёнаш тез ба амал меояд. Барои ин равандро дар амал ?ор? намудан интихоби дурусти растан? ба ма?сад мувофи? аст Асосан мутахассисон тавсия мекунанд, ки дар ?амвори?о ва нишебии он сафедор шинонидан ба ма?сад мувофи? аст Инкишофи ин намуди дарахт бештар ба таркиби хок ва ма?еи географ? вобаста аст. Ма?сади асосии рекултиватсияи биолог? таъмин намудани экоситемаи табии дар замин?ои вайроншуда, пайдо намудани шароит барои инкишофи сарват?ои табии ва экосистема?ои ин сарват?о ба ву?уд оварда, таъмин намудани чорабини?ои зидди эрозион? ва зиддикандашав?, умуман ниго?дории ?одиса?ои хатарнок, ки боиси вайрон шудани таркиби сарвати табии мегардад.Дар бисёр марз?ои табии ?абати ?осилхези замин дида намешавад. Барои рекултиватсияи чунин замин?о ба болои фурурафта?о ?инс?ои резмайдаи хокистар? ва б?рро п?шонида растани?ои бисёрсола ва ба хушк? тобоварро инкишоф бояд дод.Ба ин гуна шароит растании явшон тез мутоби? шуда метавонад, зеро бо ситемаи реша нами ?исми поёниро аз худ намуда метавонад дар чунин марз тез па?н гардад. Ин растан? маводи беба?ои х?роки чорво аст ва ?амчунин монеаи асосии зидди эрозия маъсуб меёбад. Ин тарзи рекултиватсия шароити замин?ои вайроншударо тез бар?арор намуда, дар оянда ?амчун чарого? хизмат намуданаш мумкин аст.
?амъ ба ин рекултиватсияи санитар? – гигиен? низ роли асосиро дар бар?арор намудани замин?ои вайрон шуда мебозад. Ма?сади дар амал ?ор? намудани ин раванд ого?кунии вайроншавии му?ити зист аст. Олимон чунин ме?исобанд, ки барои бар?арор намудани замин?ои вайрон шуда пас аз исте?соли кандани?ои фоиданок, ?атм? бояд фаъолияти бар?арор намоиро ба ро? монд, яъне :
Пешни?од?ои олимон С. И. Носов, Н.Н. Моляр, Л.В. Моторин оид ба рекултиватсияи замин?ои вайроншуда хеле назаррас аст. хамчунин ро?хои меъёр?ои баланд намудан дар самти рекулитатсия аз тарафи ма?омот?ои хокимияти давлат? асоснок карда шудааст:
1. Инкишоф додани замин?ои кишт дар асоси истифодабар? дар ?одаи чарого?, растани?ои бисёрсола.
2. Хо?агии ?ангал – питомник?ои ?ангал, шинондану бар?арор кардани ?ангал бо ма?ади ниго?дории чанг, об, шамол.
3. Хо?агии об – об?авз?о барои хо?агии коммунал?, саноат, обёр?, мо?идор?.
4. Рекриатсион? - об?авз?о барои варзиш ва бар?арор нмудани танси?ат?, бо??о, зона?ои дамгир?,базаи турист?, марз?ои шикори.
5.Сохтмон – марз?о барои сохтмон, бо ба инобатгирии ?ойхои партовго??.
6.хифзнамоии табиат ва сарват?ои табии- ташкил намудану бунёди марз?ои зидди эрозион?, ?ангал?ои му?офизатиро ба ро? мондан.
Аз маълумот?ои олимон бар меояд, ки барои бар?арор намудани замин?ои вайрон шуда фаъолияти комплексиро бояд ба ро? мондан лозим аст, ки ин худ му?имтарин проблема маъсуб меёбад.
Му?имтарин проблемаи бар?арор намудани замин?ои вайроншуда мубориза бар зидди эрозияи техноген? ба ?исоб меравад, ки дар нати?аи аз худ намудани марз?ои гуногун ба амал меояд. Яке аз му?имтарин проблема гаштани ин самт яъне ба амал омадани раванди дефлятсия ин бурридани дарахтон ва нест кардани хат?ои му?офизат?.
Мухимтарин проблемаи дигар дар асоси раванд?ои техноген? афзудани эрозияи об, шамол, кандашав?,зери об мондани замин?о маъсуб меёбад.
Паст шудани сифати модда?ои органик?, ки бевосита барои бар?арор шудани таркиби хок хизмат мекунад ва боиси ба амал омадани деградатсияи хок дар асос? инкишофи раванди эрозия мегардад ин низ проблемаи ба?сталаби замин?ои вайроншуда ба ?исоб меравад.
Паст шудани ма?сулнокии сифати хок дар асоси зироати монокултур?, боиси ?амъ шудани элемент?ои химияв? мегардад. Баро бар?арор намудани чунин замин?о пеш аз хама ва?т лозим аст. Махсусан чунин замин?о дар раванди кишти зироати шол? ба амал меояд. Ин низ яке аз проблемахои ?алталаби рекултиватсия ба ?исоб меравад.
Васеъ истифода бурдани за?р химикат?о ва баланд намудани меъёри истифодаи пору?ои минерал? дар со?а?ои хо?агии ?ишло?, ки боиси чамъ шудани ми?дори та?шони?ои аз за?рхимикат?о бой мегардад, ки ба паст шудани сифати сарвати хок мегардад. Аккумулятсияи ин та?шони?о ба об?ои зеризамин? ва хок таъсир мерасонад.
Чарронидани чорво ба ?олати фалокатовар овард, зеро фишори техноген? ба ?олати тамоми сарвати табии таъсир кардааст. Сарчашмаи асосии ин ?олат ниго?дории буз?ои навъи нав - ангор?, торафт кам шудани чарого??о аз ?исоби аз худ намудани массиви Дилварзин, Сом?ор ва Ашт, васеъ истифодабар? ва коркарди кандани?ои фоиданок, кам шудани растани?ои бисёрсола, афзудани ?ой?ои дамгир?, афзудани саршумори чорво ва сарива?т нагузаронидани кор?ои бар?арорнамо?.
Проблемаи инкишофи фишори техноген? ва о?ибат?ои нохуши он ба п?шиши хок, дар маъди аввал буда барои бар?арор намудани ин проблема як чанд чорабини?оро бояд андешида шавад.
1. Ба ро? мондани фаъолияти зидди эрозион?. Ба ро? мондани фаъолияти зидди эрозин? ва зидди дефлятсия бо усул?ои агротехник?. Барои ин бояд хусусияти хоси ?ар як ма?ал ом?хта ба?о дода шавад. Олимон тавсия мекунанд, ки ба пан? гур??и чорабини?ои хосияти му?офизати дошта, ки боиси бе?тар шудани му?ити геолог?, ниго?дории замин аз вайроншав? ва деградатсия мегардад эътибор бояд дод.
2. Хо?агии махсус (агротехник?, агромелеоратив?, зидди эрозион?, зидди ш?рхокшав?, зидди сел..).
3. Гур??и ландшафт? – эколог? (бо назар дошти ланшафт ва шароити эколог?)
4. Гур??и чорабини?ои ташкили марз?ои махсуси ?ифз?.
5. Гур??и чорабини?ои ба сохтмони замин банд.
Дар сол?ои охир якчанд корхои мухандисию – геолог? барои идора намудани равандхои геодинамик? ба ро? монда шудааст, ки ин раванд низ ?амчун барои бар?арор намудани замин?ои вайроншуда нигаронида мешавад.Асосан марз?ои замин?ои вайроншударо дар вилояти Су?д ?удо кардаанд:
1. эрозия бо воситаи об?ои равон - барои бар?арор намудани ин замин?ои вайрон шуда со?ил?ои дарёро бояд муста?кам намуд, то ки фаъолияти шусташав? ва вайронкории дарё замин?ои атрофии дарёро аз ?олати вайроншави эмин ниго? дорад
2. раванд?ои эрозиони – асосан дар поён об?ои дарё?ои хурд ба амал меояд барои ин бештар ба ?амъшавии об ва ?аракати он а?амият додан лозим аст.
3. эрозия бо воситаи фур?рави асосан ин замин?ои вайрон шуда дар но?ияи Fончи, Ша?ристон па?н гардидааст, ки асоси ба ву?удоии ин раванд боришот?ои сахт ба ?исоб меравад шинондани дарахт, нига? доштани растани?ои бисёрсола фаъолияти зидди ин эрозия ба ?исоб меравад. Кандашав? дар нишеби?ои ?аторк?хи Туркистон фаъол буда, чорабини?о барои бартараф кардани он ?уста мешавад.
4.эрозия бо воситаи шамол асосан дар массив?ои Палос ва ни?ояи Зафаробод фаъол аст
5.эрозия ба воситаи раванд?о об?ои ?араёнаш тез, ки барои пешгирии он дамба?ои зидди сел, канал?ои бузург кофташуда суръати об?ои табии кам карда мешавад.
Аз р?и талаботи барномаи давлатии экологии То?икистон кор?ои рекултиватсион? бо ба инобатгирии :
Просмотр: 2552
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved